Ο
μοναχισμός γεννήθηκε από την ανάγκη κάποιων Χριστιανών να απομακρυνθούν από την
κοινωνική – κοσμική ζωή, για να αφοσιωθούν ολοκληρωτικά στο Θεό. Ειδικά αυτή η
ανάγκη έγινε πιο έντονη, όταν άρχισε πλέον και μέσα στις Χριστιανικές
κοινότητες να παρατηρείται η υποκρισία του κόσμου. Τον 4ο αιώνα μ.Χ.
στις μεγάλες πόλεις της αυτοκρατορίας υπήρχε μια έκπτωση της πνευματικότητας,
επειδή πολλοί ασπάζονταν τον Χριστιανισμό χωρίς να γνωρίζουν καλά τη διδασκαλία
του. Από την άλλη πλευρά, αρκετοί Χριστιανοί συμμάχησαν με την κρατική εξουσία
και απομακρύνθηκαν από το Χριστιανικό πνεύμα της ανιδιοτέλειας και της
προσφοράς στον συνάνθρωπο. Έτσι άρχισαν πολλοί Χριστιανοί να απομακρύνονται από
τις πόλεις και τα χωριά για να ζήσουν σε έρημους τόπους και αργότερα στα
μοναστήρια όπου εκεί επιδίδονταν στην άσκηση, την μετάνοια και την προσευχή.
Δυστυχώς όπως
συμβαίνει πάντα στη ζωή, η ορθή στάση απέναντι στο μοναχικό βίο, δεν τηρήθηκε
από όλα τα μοναστικά «ρεύματα» και ιδιαίτερα από εκείνα όπου κυριαρχούσε το
ενθουσιαστικό στοιχείο, με αποτέλεσμα να παρατηρηθούν εκτροπές από το γνήσιο
μοναχικό βίο...