Δύο υπέροχες επιστολές, του αρχιεπισκόπου Νικομήδειας Νικήτα και του Πάπα Γρηγορίου του Μεγάλου, κατά της επισκοπικής μοναρχίας

Δημοσιεύουμε – θέλουμε να πιστεύουμε – δύο υπέροχες επιστολές στις οποίες καταγγέλλεται η μονομανία και η αρχομανία πολλών επισκόπων για παπική εξουσία, δηλαδή μοναρχία, η οποία στην ουσία καταργεί την Εκκλησία.

Η πρώτη είναι του αρχιεπισκόπου Νικομήδειας Νικήτα (1118; – 1135) και την απευθύνει στον τότε Πάπα:..

«Αγαπητέ μου αδελφέ, δεν αρνούμαστε στη Ρωμαϊκή Εκκλησία το πρωτείο μεταξύ των πέντε αδελφών Πατριαρχείων· και της αναγνωρίζουμε το δικαίωμα για την πιο τιμητική θέση στην Οικουμενική Σύνοδο. Αλλά η Εκκλησία αυτή αποσπάστηκε από εμάς με τα ίδια της τα έργα, όταν με υπεροψία ανέλαβε τη μοναρχία που δεν αρμόζει στο αξίωμά της … Πως μπορούμε να δεχτούμε τις εγκυκλίους της, όταν δεν μας έχει καθόλου συμβουλευτεί ούτε καν ξέρουμε τίποτε; Αν ο Ρωμαίος Ποντίφηκας, καθισμένος στον υψηλό θρόνο της δόξας του, επιθυμεί να μας κατακεραυνώνει, και κατά κάποιο τρόπο να μας εκτοξεύει τις διαταγές “αφ’ υψηλού”, κι αν επιθυμεί να μας κρίνει και να διοικεί εμάς και τις Εκκλησίες μας, χωρίς να μας συμβουλεύεται, αλλά μόνο για τη δική του αυθαίρετη ευχαρίστηση, τι είδους αδελφότητα είναι αυτή ή μάλλον τι είδους πατρότητα; Θα είμαστε τότε οι σκλάβοι, και όχι τα τέκνα μιας τέτοιας Εκκλησίας, και η Ρωμαϊκή Έδρα δεν θα είναι η ευσεβής μητέρα των τέκνων, αλλά η σκληρή και αγέρωχη κυρία των σκλάβων».

(Από το βιβλίο του Κάλλιστου Γουέαρ επισκόπου Διοκλείας, «Η Ορθόδοξη Εκκλησία», σελ. 87 – 88)

Η δεύτερη είναι του Πάπα Γρηγορίου του Μεγάλου (540 – 604) και την απευθύνει στον Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Ιωάννη Δ΄τον Νηστευτή (582 – 595):

«… Ενώ ομολόγησες ότι ήσουν ανάξιος να γίνης επίσκοπος, τελικά έφθασες στο σημείο να επιθυμής διακαώς να αποκαλήσαι ο μόνος επίσκοπος …

…Επιχείρησες να πάρης την τιμή από όλους, την οποία επιθυμείς να σφετεριστής παράνομα μόνο για τον εαυτό σου …

… Τι θα πης στον Χριστό, που είναι η κεφαλή της οικουμενικής Εκκλησίας, στην εξέταση της κρίσεως, που έχεις επιχειρήσει να βάλης όλα τα μέλη του κάτω από την δικαιοδοσία σου με το όνομα οικουμενικός;

… Τι θα πης, αδελφέ, σ’ αυτή τη φοβερή εξέταση της μελλούσης κρίσεως, αν έχεις επιθυμήσει να αποκαλήσαι σ’ αυτόν τον κόσμο όχι μόνο πατέρας αλλά γενικός πατέρας;

Γιατί τι είναι οι αδελφοί σου επίσκοποι της οικουμενικής Εκκλησίας, παρά αστέρια του ουρανού, των οποίων η ζωή και ο λόγος λάμπουν ανάμεσα στις αμαρτίες των ανθρώπων σαν ανάμεσα στις σκιές της νύχτας; Και όταν εσύ θέλης να βάλης τον εαυτό σου πάνω απ’ αυτούς με τον αλαζονικό τίτλο και να υποτιμήσης τα δικά τους ονόματα σε σχέση με το δικό σου, τι άλλο λες παρά εγώ θα ανεβώ στους ουρανούς, θα εξυψώσω το θρόνο μου πάνω από τα αστέρια του ουρανού; Και δεν είναι οι επίσκοποι όλοι μαζί σύννεφα, που και φέρνουν βροχή με τους λόγους του κηρύγματος και λάμπουν στο φως των καλών έργων; Και όταν εσύ, αδελφέ, τους περιφρονής και ευχαριστήσαι να τους βάζης κάτω από σένα, τι άλλο λες παρά αυτό  που λέγεται από τον αρχέγονο εχθρό θα ανεβώ πάνω από τα ύψη των νεφών; Όταν αντικρύζω όλα αυτά με δάκρυα και τρέμω για τις κρυφές κρίσεις του Θεού, οι φόβοι μου αυξάνονται και η καρδιά μου δεν μπορεί να συγκρατήση τους στεναγμούς της που αυτός ο αγιώτατος άνθρωπος, ο κύριος Ιωάννης, τέτοιας εγκράτειας και ταπεινώσεως, έχει με τον εκμαυλισμό των γλωσσών κολάκων φθάσει σε τέτοιο βαθμό επάρσεως, που επιχειρεί, επιθυμώντας αυτό το αμαρτωλό όνομα να γίνη σαν αυτόν που θέλοντας αλαζονικά να γίνη σαν τον Θεό, έχασε ακόμη και τη χάρη του καθ’ ομοίωσιν που του είχε δοθή, και επειδή επεζήτησε ψεύτικη δόξα με αυτό τον τρόπο παραχάραξε την αληθινή μακαριότητα. Ασφαλώς ο Πέτρος, ο πρώτος των αποστόλων, αυτός ο ίδιος ένα μέλος της αγίας και οικουμενικής Εκκλησίας, ο Παύλος, ο Ανδρέας, ο Ιωάννης, τι ήταν παρά προεστοί συγκεκριμένων εκκλησιαστικών κοινοτήτων; Και όμως ήταν όλοι μέλη κάτω από μία κεφαλή. Και για να συνοψίσω όλα αυτά σε ένα περιληπτικό σχήμα, οι άγιοι πριν από τον νόμο, οι άγιοι υπό τον νόμο και οι άγιοι της χάριτος, όλοι αποτελούντες το σώμα του Κυρίου, καθιερώθηκαν ως μέλη της Εκκλησίας και κανείς απ’ αυτούς δεν επεθύμησε να αποκληθή οικουμενικός. Τώρα προσπάθησε να δης, η αγιότητά σου, σε ποιο βαθμό έχεις φουσκώσει θέλοντας να αποκαλήσαι μ’ αυτό το όνομα, με το οποίο κανείς δεν αποτόλμησε να αποκληθή που ήταν πραγματικά άγιος …»

(Από το βιβλίο του π. Φιλόθεου Φάρου, «Η Εκκλησία ως σκάνδαλο και ως σωτηρία», σελ. 110 – 112. Στην επιστολή κρατήθηκε η ορθογραφία του πρωτότυπου κειμένου)

 

 

 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή! Χωρίς όνομα ή κάποιο ψευδώνυμο δεν γίνεται δημοσίευση σχολίου. Επίσης δεν πρέπει να είναι υβριστικό και άσχετο με το θέμα του άρθρου.