Επιστολή του Ιουλιανού του “Παραβάτη”, στον αρχιερέα της Γαλατίας Αρσάκιο, για την υπεροχή των Χριστιανών έναντι των ειδωλολατρών

«Ο Ελληνισμός (σ.σ. εννοεί την ειδωλολατρία) μέχρι τώρα δεν προοδεύει σύμφωνα με τις δυνατότητές του και φταίμε γι’ αυτό εμείς οι ίδιοι που τον ακολουθούμε. Βέβαια η λάμψη και το μεγαλείο των θεών ξεπερνά κάθε προσδοκία και ελπίδα (και μακάρι η Αδράστεια[1] ν’ ακούσει τα λόγια μου με ευμένεια). Μία τόσο μεγάλη μεταβολή σε τόσο λίγο χρονικό διάστημα, μέχρι πριν λίγο δεν τολμούσε κανείς ούτε να την ευχηθεί. Λοιπόν; Φανταζόμαστε ότι αρκούν αυτά;...

Δεν βλέπουμε ότι η φιλανθρωπία προς τους ξένους, η φροντίδα για την ταφή των νεκρών και η προσποιητή αξιοπρέπεια είναι αυτά που συνέβαλαν πάρα πολύ στην πρόοδο της αθεΐας; (σ.σ. εννοεί τον χριστιανισμό) Στον καθένα απ’ αυτά, πιστεύω, εμείς θα πρέπει να επιδοθούμε με ειλικρίνεια. Και δεν αρκεί να είσαι μόνο εσύ τέτοιος, μα όλοι δίχως εξαίρεση οι ιερείς της Γαλατίας·[2] φερ’ τους στο φιλότιμο ή πείσε τους να σοβαρευτούν ή απομάκρυνέ τους από το ιερατικό αξίωμα, αν δεν προσέρχονται στους ναούς με τις γυναίκες τους και τα παιδιά και τους υπηρέτες τους και αντ’ αυτού ανέχονται να βλέπουν τους δούλους, τα παιδιά ή τις χριστιανές συζύγους τους να περιφρονούν τους θεούς προτιμώντας την αθεΐα από την ευσέβεια. Έπειτα, συμβούλεψε τους ιερείς να μην εκτίθενται στα θέατρα μήτε να πίνουν στα καπηλειά μήτε να προτιμούν επαγγέλματα και εργασίες αισχρές και ντροπιαστικές· κι όσους υπακούσουν, τίμησέ τους· τους άλλους διώξ’ τους.

Σε κάθε πόλη ίδρυσε πολλούς ξενώνες, για να απολαμβάνουν οι ξένοι τη φιλανθρωπία μας – κι όχι μόνο οι δικοί μας μα κι από τους άλλους όποιος έχει ανάγκη. Τι σκέφτηκα μέχρι τώρα για να μην έχεις οικονομικό πρόβλημα: διέταξα να δίνονται κάθε χρόνο τετρακόσιοι τόννοι σιτάρι και τριανταπέντε τόννοι κρασί για ολόκληρη τη Γαλατία· από αυτά είπα να δίνουν το ένα πέμπτο στους φτωχούς που ανήκουν στην υπηρεσία των ιερέων και τα υπόλοιπα να μοιράζονται από σας στους ξένους και στους επαίτες. Γιατί είναι ντροπή να μη βρίσκουν από μας βοήθεια οι δικοί μας άνθρωποι, τη στιγμή που ούτε ένας Ιουδαίος δεν ζητιανεύει, τη στιγμή που οι ασεβείς χριστιανοί κοντά στους δικούς τους ταΐζουν και τους δικούς μας.

Μάθε στους Ελληνιστές (σ.σ. εννοεί τους ειδωλολάτρες) να συνεισφέρουν σε τέτοιες υπηρεσίες· και στις Ελληνικές πόλεις να προσφέρουν τους πρώτους καρπούς στους θεούς. Κάνε τους Έλληνες (σ.σ. εννοεί τους ειδωλολάτρες) να συνηθίσουν σε τέτοιες καλές πράξεις, διδάσκοντάς τους πως από τα παλιά χρόνια η αγαθοεργία είναι δικό μας έργο. Κι ο Όμηρος ακόμα βάζει τον Εύμαιο να λέει:

Ξένε, θα ’μαι ασυγχώρητος, ακόμα κι αν μου ’ρθει κάποιος

χειρότερος από σένα,

να μην τον τιμήσω· γιατί απ’ το Δία μάς έρχονται όλοι,

κι οι ξένοι κι οι φτωχοί·

η προσφορά μου είναι μικρή αλλά τερπνή συνάμα.

Τα δικά μας καλά ας μην αφήνουμε να τα μιμούνται με ζήλο οι άλλοι ενώ εμείς τα ντροπιάζουμε με την αδιαφορία μας και κυρίως, εγκαταλείπουμε την ευλάβεια προς τους θεούς. Αν μάθω πως εφαρμόζεις τα λόγια μου, αυτό θα με γεμίσει χαρά.

Μην κάνεις πολλές επισκέψεις στα σπίτια των αρχόντων· γράφε τους επιστολές ως επί το πλείστον. Κι όταν μπαίνουν στην πόλη, κανένας ιερέας να μην πηγαίνει να τους προϋπαντήσει· αλλά και όταν έρχονται στους ναούς των θεών να τους υποδέχονται οι ιερείς από το μέσα μέρος της εισόδου. Κανένας στρατιώτης δεν θα προηγείται του ιερέα μες στο ναό· όποιος θέλει να μπει, θα ακολουθεί από πίσω. Απ’ τη στιγμή που φτάνει στο κατώφλι του ιερού χώρου, γίνεται ιδιώτης. Όπως ξέρεις, εκεί μέσα διατάζεις εσύ, μιας και έτσι απαιτεί ο θείος νόμος. Όσοι υπακούσουν σ’ αυτό είναι αληθινά θεοσεβούμενοι, ενώ όσοι εμμείνουν στην αλαζονεία τους είναι δοξομανείς και κενόδοξοι.

Είμαι πρόθυμος να βοηθήσω την πόλη της Πισσινούντας, αν πρώτα εξευμενίσουν τη Μητέρα των θεών· αν όμως την παραμελήσουν, όχι μόνο δε θα ’ναι άμωμοι αλλά – για να μη πω καμιά σκληρή κουβέντα – θα γευτούν τη δυσμένειά μου.

                Δεν είναι δίκαιο να δέχομαι ούτε και να λυπάμαι

ανθρώπους που σιχαίνονται οι αθάνατοι θεοί μας.

Κάνε τους λοιπόν να καταλάβουν ότι αν θέλουν την προστασία μου θα πρέπει σύσσωμοι να γίνουν ικέτες της Μητέρας των θεών.»

(Η υπογράμμιση στο κείμενο είναι δική μας)

[1] Αδράστεια: Επώνυμο της Μητέρας των θεών Κυβέλης. Στην ύστερη αρχαιότητα, η Αδράστεια ταυτίζεται με την Νέμεση, τη θεά που “αναπόδραστα” επιφέρει την ισορροπία στα ανθρώπινα πράγματα τιμωρώντας την υπέρβαση του μέτρου.

[2] Γαλατία: Εννοείται η Γαλατία της Μικράς Ασίας. Η περιοχή, πήρε το όνομά της από του Γαλάτες που εγκαταστάθηκαν εκεί το 275 π.Χ. και που αργότερα ονομάστηκαν από τους Ρωμαίους “Γαλλογραικοί”. (Σ’ αυτούς απηύθυνε την “Προς Γαλάτας” επιστολή του ο Απόστολος Παύλος).

ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΑΡΘΡΟ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΘΥΡΑΘΕΝ ΕΠΙΛΟΓΗ

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή! Χωρίς όνομα ή κάποιο ψευδώνυμο δεν γίνεται δημοσίευση σχολίου. Επίσης δεν πρέπει να είναι υβριστικό και άσχετο με το θέμα του άρθρου.