Η σύγκρουση χριστιανισμού και ειδωλολατρίας

 

Πολλά έχουν ειπωθεί και έχουν γραφτεί για τον πόλεμο μεταξύ χριστιανισμού και ειδωλολατρίας. Καταρχάς αξίζει να ειπωθεί κάτι το οποίο παραβλέπεται από τους περισσότερους. Ξεκίνησε άραγε αυτός ο πόλεμος από τον χριστιανισμό; Ήταν δηλαδή δεδομένος αυτός ο πόλεμος από την πλευρά του χριστιανισμού; Με άλλα λόγια υπάρχει εδάφιο στα Ευαγγέλια ή στην διδασκαλία των Αποστόλων που να προαναγγέλλει πόλεμο του χριστιανισμού εναντίον άλλης θρησκείας της εποχής εκείνης, αλλά και κάθε εποχής;

Ας τα δούμε όλα αυτά πιο αναλυτικά, ξεκινώντας από τον Ιησού Χριστό τον ιδρυτή του χριστιανισμού.

Ο Ιησούς λοιπόν ζήτησε από τους χριστιανούς να μη φλυαρούν όταν προσεύχονται όπως έκαναν οι ειδωλολάτρες, χωρίς όμως να διατυπώσει πολεμικό τόνο έναντι της θρησκείας τους, «όταν δε προσεύχεσθε, μη λέγετε πολλά και ανόητα, όπως κάνουν οι εθνικοί, που νομίζουν πως με την πολυλογία τους θα εισακουστούν» Ματθαίος 6:7 – 8. Δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να καταδικάσει τον παγανισμό του Ρωμαίου εκατόνταρχου που του ζήτησε να θεραπεύσει τον δούλο του (Ματθαίος 8:5 – 13)· ούτε βέβαια έδειξε εχθρότητα προς την ειδωλολάτρισσα που του ζήτησε να θεραπεύσει το κορίτσι της (Μάρκος 7:24 – 30). Υπόταξε και κυνήγησε πολλές φορές δαιμόνια, χωρίς όμως να πει ότι οι δαίμονες κατοικούν μέσα σε είδωλα ή σε ιερούς χώρους των ειδωλολατρών, αν και υπήρχαν ναοί ειδώλων στην Παλαιστίνη της εποχής του.

Οι Απόστολοι χτύπησαν επίσης δαίμονες και τιμώρησαν μάγους: τον Σίμωνα (Πράξεις 8:9 – 25), τον Ελύμα ή Βαριησού (Πράξεις 13:6 – 12). Ακόμη κι όταν υπό την επίδραση του κηρύγματος του Παύλου οι χριστιανοί στην Έφεσο έκαιγαν μαγικά βιβλία, δεν σκέφτηκε κανένας από αυτούς να πειράξει το ναό της Αρτέμιδος. Κι αυτό αποδείχτηκε το υπέρ του Παύλου επιχείρημα του γραμματέα της πόλης ενάντια σε αυτούς που ήθελαν να λυντσάρουν τους χριστιανούς: οι άνθρωποι αυτοί «ούτε το ναό μόλυναν, ούτε τη θεά μας πρόσβαλλαν» Πράξεις 19:37.

Είναι λοιπόν άξιο προσοχής το ερώτημα: πως οδηγήθηκε ο αρχαίος κόσμος στη σκληρή σύγκρουση με το χριστιανισμό;

Γιατί άραγε ο χριστιανισμός δεν γνώρισε ούτε από τη Ρωμαϊκή εξουσία ούτε από τη διανόηση την ίδια παθητική υποδοχή που γνώρισαν οι άλλες θρησκείες;

Έχει υποστηριχτεί πως το θέμα ήταν ότι ο χριστιανισμός δεν συμμεριζόταν την ανοχή προς τις παγανιστικές (=ειδωλολατρικές) θρησκείες, αλλά έθετε θέμα αποκλειστικής επιλογής. Όμως, αυτό κατ’ ανάγκη δεν εξέφραζε και πολεμική διάθεση. Λόγου χάρη ο Παύλος ζήτησε από τους χριστιανούς να μη συμμετέχουν σε θυσίες ειδωλολατρών (1 Κορινθίους 10:14 – 21), δίχως όμως να υποδηλώσει ότι θα έπρεπε να γκρεμισθούν οι ναοί των ειδώλων. Ακόμη και οι κατήγοροί του στην Έφεσο, δεν είπαν ότι με το κήρυγμά του εξωθούσε σε γκρέμισμα του ναού της Αρτέμιδος, αλλά ότι με το κήρυγμά του θα εγκαταλειφθεί η λατρεία της θεάς και το ιερό της, «ότι αυτός ο Παύλος έπεισε και μετέστρεψε αρκετόν κόσμο όχι μόνο της Εφέσου αλλά σχεδόν όλης της Ασίας με το να λέγει ότι οι θεοί κατασκευαζόμενοι με τα χέρια δεν είναι θεοί. Όχι μόνο το επάγγελμά μας αυτό κινδυνεύει να δυσφημιστεί αλλά και ο ναός της μεγάλης θεάς Αρτέμιδος να περιφρονηθεί και να χάσει τη μεγαλοπρέπειά της, αυτή την οποία όλη η Ασία και η οικουμένη λατρεύει» Πράξεις 19:26 – 27. Δεν πρέπει άλλωστε να λησμονούμε κάτι που εκ του πονηρού; αποσιωπάται· αποκλειστικότητα και όχι ανοχή, έδειχνε και ο ιουδαϊσμός. Γιατί άραγε δεν ετέθη θέμα με αυτόν;     

Το θέμα λοιπόν που οδήγησε σε πόλεμο κατά του χριστιανισμού, ήταν πρώτον μεν ότι ο χριστιανισμός, σε αντίθεση με τον ιουδαϊσμό, δεν ήταν εθνική θρησκεία αλλά ανοιχτός σε όλους τους λαούς, και ότι σε πλήρη αντίθεση με τις άλλες θρησκείες, ο χριστιανισμός αμφισβήτησε το ίδιο το θεμέλιο του ελληνορωμαϊκού κόσμου: τον ρελατιβισμό*. Πολέμησε με σφοδρότητα τη μαγεία και τους δαίμονες και αρνήθηκε την τρέχουσα αντίληψη ότι η ηθική είναι ατομική επιλογή και ευθύνη, αρνήθηκε να νομιμοποιήσει την εκπόρνευση ανδρών, γυναικών και παιδιών. Αμφισβήτησε επίσης την αποδοχή των άλλων θρησκειών ως εκφράσεων και φανερώσεων του θείου, και απόρριψε την αποδοχή των ποικίλων διδασκαλιών ως οδούς αλήθειας.

Με τον χριστιανισμό, φάνηκε η γύμνια των αρχαίων θρησκειών, φάνηκε η πνευματική αλλά και κοινωνική αδυναμία τους να μιλήσουν στον άνθρωπο. Γι’ αυτό ο Κύριος είχε πει στους μαθητές του ότι δεν ανήκουν στον κόσμο τούτον, και θα πολεμηθούν από αυτόν: διότι η διδασκαλία του συνιστά εκ θεμελίων άρνηση των κυρίαρχων – αλλά και τόσο βολικών – αντιλήψεων.   

*ρελατιβισμός = σχετικισμός, δηλαδή όλα είναι σχετικά και δεν υπάρχει αντικειμενική ή απόλυτη αλήθεια

Βιβλιογραφία

1. Χριστόδουλου Παρασκευαΐδη – Αρχιεπισκόπου Αθηνών «Ελληνισμός Προσήλυτος», Εκδόσεις ΙΧΘΥΣ, 2^η Έκδοση

2. Η Καινή Διαθήκη της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή! Χωρίς όνομα ή κάποιο ψευδώνυμο δεν γίνεται δημοσίευση σχολίου. Επίσης δεν πρέπει να είναι υβριστικό και άσχετο με το θέμα του άρθρου