Η ΠΕΡΙ ΕΣΧΑΤΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ

Η θρυλική φοράδα Burak με το ανθρώπινο πρόσωπο οδηγεί τον Προφήτη Μωάμεθ στο Παράδεισο

Είναι γνωστό – γεγονός που δεν αρνούνται ούτε και οι ίδιοι οι Μουσουλμάνοι – πως το θρησκευτικό υπόβαθρο της διδασκαλίας του Μωαμεθανισμού είναι καθαρά Βιβλικό δηλαδή Ιουδαϊκό – Χριστιανικό.
Έτσι λοιπόν δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση και η περί εσχάτων διδασκαλία του Ισλάμ η οποία βρίθει εσχατολογικών ιδεών από την Βιβλική παράδοση...


Όμως υπάρχει μία διαφοροποίηση. Επειδή ο Μωάμεθ δεν χρησιμοποίησε απευθείας τις αυθεντικές πηγές της Χριστιανικής Πίστης αλλά τις πληροφορήθηκε από προφορικές παραδόσεις και μάλιστα από άτομα αιρετικά, γι’ αυτό το λόγο ή εσχατολογία του Μωαμεθανισμού είναι γεμάτη από λαϊκές και κατ’ εξοχήν μυθολογικές αντιλήψεις.

ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ
Σύμφωνα με το Κοράνι ο θάνατος δεν είναι το τέλος της ζωής αλλά η πόρτα που οδηγεί στην μετά θάνατο ζωή και στην αθανασία της ψυχής. Ο Θεός ο οποίος είναι ο κύριος της ζωής και του θανάτου θα αναστήσει ολόκληρο τον άνθρωπο για την τελική κρίσι.
Γι’ αυτό το λόγο ο πιστός χωρίς να παραγνωρίζει τα αγαθά του παρόντος κόσμου πρέπει να αγωνίζεται για τα μόνιμα και αιώνια του Παραδείσου. Το χρυσό κανόνα για την ορθή προπαρασκευή του ανθρώπου στον παρόντα κόσμο διατύπωσε ο al – Ghazzali στο τελευταίο βιβλίο του μεγάλου του έργου Ihya’ ‘ulum ad – Din ("Η αναβίωση των επιστημών της θρησκείας").
Εκεί βέβαια που διαφοροποιείται ο Μωαμεθανισμός από τον Χριστιανισμό είναι στο ερώτημα γιατί να υπάρχει ο θάνατος. Ενώ στο Χριστιανισμό ο θάνατος οφείλεται στην παρακοή του Αδάμ και της Εύας στην εντολή του Θεού, και θεωρείται από την Χριστιανική Θεολογία ως παρά φύση κατάσταση του ανθρώπου, στον Μωαμεθανισμό θεωρείται ως φυσική απόληξη επειδή ο Αδάμ και η Εύα πλάστηκαν φύσει θνητοί. Άρα και η θνητότητα των προπατόρων του ανθρωπίνου γένους πέρασε και στους μετέπειτα απογόνους τους.
Επίσης ενώ στο Χριστιανισμό το τραγικό του θανάτου αίρεται ή αμβλύνεται ούτως ειπείν, από το σωτηριώδες έργο και την Ανάσταση του Κυρίου στο Μουσουλμανισμό διατηρεί ο θάνατος την τρομερά του όψη και αμβλύνεται μόνο από την προσδοκία της μέλλουσας ανάστασης του πιστού ή την απόλαυση των τρυφών του Παραδείσου.

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΠΕΡΙ ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΥ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ (barzakh)
Η διδασκαλία για την ενδιάμεση κατάσταση των νεκρών αν δηλαδή οι νεκροί υπάρχουν και σε ποια κατάσταση μετά θάνατον γνωστή και ως barzakh (φραγμός) ή qabr (τάφος) αναπτύχθηκε πολύ αργότερα στο Ισλάμ και βρίθει από πολλές και ποικίλες λαϊκές προλήψεις και δοξασίες. Επηρεάστηκε δε και από τις αντιλήψεις των σημιτικών λαών και της προϊσλαμικής Αραβίας, πως η ψυχή του νεκρού μεταβαίνει σε ένα σκιώδη κόσμο, ονόματι sheol.
Έτσι στην αρχή επικράτησε η άποψη πως η ψυχή κατά κάποιο τρόπο παραμένει αδιαίρετος με το σώμα στο τάφο. Μετέπειτα βάσει της διδασκαλίας του Κορανίου, πως οι υπέρ της πίστεως φονευόμενοι ζουν πλησίον του Κυρίου, αναπτύχθηκε η διδασκαλία, πως οι ψυχές των μαρτύρων πετούν με την μορφή πράσινων πουλιών στο Παράδεισο αναμένοντες την ανάσταση δια ενωθούν πάλι με το σώμα. Η πίστη αυτή έχει καθαρά αραβική ειδωλολατρική προέλευση, η οποία ομιλεί για την ψυχή του φονευθέντος πως μεταμορφώνεται σε κουκουβάγια ζητώντας εκδίκηση και παρσική προέλευση (αρχαία θρησκεία του Ιράν) που μιλά πως η ψυχή του νεκρού περιφέρεται για κάποιο χρονικό διάστημα στον περιβάλλοντα χώρο του τάφου με τη μορφή περιστεριού. Η δοξασία – πως οι ψυχές ζουν μετά θάνατον – αργότερα έγινε επίσημος διδασκαλία του Ισλάμ και περιέλαβε όλους τους νεκρούς και όχι μόνο τους μάρτυρες. Παρόλα αυτά, στο Ισλάμ υπάρχουν δύο δοξασίες αντίθετες μεταξύ τους. Η μία δέχεται πως οι νεκροί βρίσκονται στα μνημεία σε κατάσταση βαθέος ύπνου αναμένοντες να ηχήσει η σάλπιγγα της ανάστασης και η πιο επικρατέστερη πως μετά θάνατον γίνεται μερική κρίσις από τους τρομερούς αγγέλους Munkar και Nakir και οι μεν πιστοί προγεύονται τις απολαύσεις του Παραδείσου οι δε άπιστοι τα βάσανα της Κόλασης. Η δοξασία περί των δύο τρομερών αγγέλων είναι παρμένες από την Ιουδαϊκή Παράδοση (Ταλμούδ), γιατί το Κοράνι δεν αναφέρει τίποτα περί αυτών.

ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΣΩΜΑ ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΟΙ ΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟΙ
Η διδασκαλία για το τι θα προκύψει μετά την Ανάσταση, έχει μεν επηρεασθεί βαθύτατα από τον Χριστιανισμό αλλά και από την διδασκαλία για την ενδιάμεση κατάσταση των νεκρών barzakh. Έτσι πιστεύεται πως πνευματική πρόοδος του αποθανόντος δεν σταματάει αλλά συνεχίζεται και μετά θάνατον εις τον τάφο.
Το δε γήινο σώμα μπορεί μεν να φθείρεται στο τάφο αλλά αναπτύσσεται νέο, το οποίο θα τελειοποιηθεί την ημέρα της Ανάστασης. Επιπλέον οι Θεολόγοι του Ισλάμ συμπεραίνουν πως κατ’ αυτή την ημέρα θα προκύψει νέα δημιουργία όχι μόνο του σώματος αλλά και του σύμπαντος. Από δε τα παλιά σώματα των αποθανόντων δεν θα έχει απομείνει τίποτα εκτός από την πλήρη συνείδηση της ατομικότητας με τα νέα σώματα να είναι τελείως διάφορα των γήινων.

Ο ΜΑΧΝΤΙ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ
Τώρα όσον αφορά την διδασκαλία του Μωαμεθανισμού για τα σημάδια που θα προαναγγέλλουν την τελική κρίση, έχουμε να πούμε πως βρίθει και αυτή από βιβλικές και ιρανικές επιδράσεις. Απεικονίζονται δε, με πλέον τρομερές και αποκαλυπτικές σκηνές. Υπάρχει όμως και μία καινοτομία σ’ αυτές. Και αυτή είναι, πως οι μουσουλμάνοι προσδοκούν ένα θρυλικό πρόσωπο με μεσσιανικές ιδιότητες τον Μαχντί (Mahdi) που θα φέρει την δικαιοσύνη στη γη και θα διαδώσει το Ισλάμ σε όλο τον κόσμο. Η δοξασία αυτή του Μαχντί αν και δεν αναφέρεται στο Κοράνι έθρεψε κατά καιρούς πολιτικές φιλοδοξίες και δικαιολόγησε καταστροφές και εγκλήματα. Έθρεψε όμως και ευγενή όνειρα για ανανέωση της θρησκείας και απελευθερωτικούς αγώνες. Από τους πλέον γνωστούς ως Μαχντί είναι αυτός του Jaunpur που ηγήθηκε εσχατολογικής κίνησης στην Ινδία στα τέλη του 15ου αιώνα και ο Μαχντί του Σουδάν, ο οποίος αγωνιζόμενος για την ελευθερία του λαού του, ηττήθηκε το 1885 από τον Άγγλο Λόρδο Kitchener.

Ο «ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ» ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ
Εκεί που πρωτοτυπεί κυριολεκτικά το Ισλάμ είναι στη διδασκαλία περί «Αντιχρίστου». Επειδή ο Dajjal, ο μουσουλμανικός «Αντίχριστος», ο οποίος θα εμφανισθεί στα έσχατα και θα σπείρει τον τρόμο και την καταστροφή επί της γης είναι ιστορικό πρόσωπο! και προήλθε από πολιτική διαμάχη. Dajjal ονομάστηκε ο Abu Muhammed Sufyani, ο οποίος ανήκε στην δυναστεία των Ομεγιαδών οι οποίοι ηγούνταν τότε στον Αραβικό κόσμο. Όταν το 750 μ.Χ. η δυναστεία των Αββασιδών κατέλυσαν αυτή των Ομεγιαδών, ο Sufyani ηγήθηκε αντιστάσεως στη Συρία, αλλά ηττήθηκε και φονεύτηκε. Μετά το θάνατό του η μορφή του εξιδανικεύτηκε και έγινε το σύμβολο της αντίστασης των Ομεγιαδών.
Τότε οι Αββασίδες εξαπέλυσαν συκοφαντική προπαγάνδα κατ’ αυτού, τον αποκάλεσε Dajjal και τον ταύτισε με τον διάβολο. Δημιουργήθηκαν και αποκαλυπτικές ιστορίες πως στα έσχατα θα κινηθεί με στρατεύματα από τη Συρία αλλά θα νικηθεί στο δρόμο για την Μέκκα.
Την δε εποχή των σταυροφοριών διαδόθηκαν αντιλήψεις και διδασκαλίες πως θα εμφανισθεί ο al – Mahdi και θα φονεύσει τον Dajjal κάτω από ένα δένδρο έξω από τη Δαμασκό.

ΟΙ ΥΛΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΧΥΛΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΛΑΣΗ
Μολονότι η διδασκαλία του Ισλάμ για την Κόλαση και τον Παράδεισο δείχνουν Χριστιανική επιρροή, όμως ελλείπει το πνευματικό νόημα που δίδει σ’ αυτά ο Χριστιανισμός και έτσι η Κόλαση και ο Παράδεισος για το Ισλάμ έχει καθαρά υλικό και παχυλό χαρακτήρα. Οι τρομερές περιγραφές των βασάνων της Κόλασης και των ατέλειωτων τρυφών του Παραδείσου, οδηγεί τον πιστό Μουσουλμάνο να αγαπά τον Θεό και να τηρεί τις εντολές του για το φόβο της Κόλασης και των απολαύσεων του Παραδείσου, γεγονός που παρατηρείται και σε αρκετούς πιστούς του Χριστιανισμού.
Οι Μουσουλμάνοι θεολόγοι και οι σχολιαστές του Κορανίου, περιγράφουν μέχρι κεραίας τα βασανιστήρια της Κόλασης και τα αγαθά του Παραδείσου, προσπαθούν δε να εντοπίσουν και τις τοποθεσίες του Παραδείσου ή τις διάφορες βαθμίδες του Ουρανού και της Κόλασης.
Αρέσκονται δε να περιγράφουν – πιθανόν λόγω του ξηρού και αφιλόξενου εδάφους της Αραβίας – τα ποτάμια και τα ρυάκια από μέλι και γάλα που ρέουν στον Παράδεισο ή τον άφθονο οίνο και τα φρούτα που θα είναι διαθέσιμα στον κάθε πιστό.
Επιμένουν δε πως όλα αυτά είναι πραγματικά και όχι συμβολικά, κατά πολύ δε πραγματικά, από τα αγαθά του παρόντος κόσμου.
Όμως από τους μορφωμένους Μουσουλμάνους, υπήρξε μια κίνηση – υπό την επίδραση βεβαίως του Χριστιανισμού – να δοθεί πνευματικός χαρακτήρας στην διδασκαλία της Κολάσεως και του Παραδείσου, η οποία άσκησε σημαντική επίδραση στο Ισλάμ, αν και καταπολεμήθηκε ως ασέβεια από το επίσημο Ισλάμ.
Εκεί βέβαια που η διδασκαλία περί Παραδείσου και Κολάσεως εγγίζει υψηλές πνευματικές σφαίρες είναι των μυστικών του Ισλάμ που δέχονται πως η υψηλότερη ευχαρίστηση για τον πιστό είναι η θέα του Θεού.

Βιβλιογραφία: Θεόδωρου Ζιάκα " Η περί εσχάτων διδασκαλία του Ισλάμ"

 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή! Χωρίς όνομα ή κάποιο ψευδώνυμο δεν γίνεται δημοσίευση σχολίου. Επίσης δεν πρέπει να είναι υβριστικό και άσχετο με το θέμα του άρθρου.