Σελίδες

12 Απρ 2015

Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΗ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ

Στην Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία η απεικόνιση της Ανάστασης του Χριστού ονομάζεται «Η εις Άδου Κάθοδος», δηλαδή η κάθοδος του στη χώρα των νεκρών που είναι γνωστή ως «Άδης». Έτσι ο Χριστός, που βρίσκεται κάτω στον Άδη, κατέχει στην εικόνα την κεντρική θέση. Είναι περιβεβλημένος από ένα φωτεινό κύκλο, κατά κανόνα ωοειδή – γιατί υπάρχουν και απεικονίσεις του σε κύκλο 360ο – που συμβολίζει την θεϊκή του δόξα. Κάτω από τα πόδια του ανοίγεται ένα σκοτεινό σπήλαιο, που συμβολίζει τον Άδη. Ο Χριστός πατάει σταθερά σε δύο πεσμένα και σπασμένα θυρόφυλλα, που συνήθως εικονίζονται σε σχήμα Χ και τα οποία ιστορούνται ως οι πύλες του βασιλείου του Άδη. Γύρω – γύρω από τα θυρόφυλλα, βρίσκονται ατάκτως ερριμμένα κλειδιά, σύρτες και μοχλοί. Όλα αυτά συμβολίζουν την παντελή συντριβή και άλωση από τον Χριστό του βασιλείου των νεκρών (Άδη)...
Στον ίδιο σκοτεινό χώρο κάτω από τα πόδια του Χριστού απεικονίζεται μία μορφή κατά κανόνα σκουρόχρωμη με γένεια, η οποία έχει αλυσίδες σε χέρια και σε πόδια ή είναι δεμένη πισθάγκονα. Συμβολίζει τον θάνατο που κατατροπώθηκε από το Χριστό. Πολλές φορές αντί της μιας μορφής (θάνατος) ιστορείται από τους αγιογράφους και μία ακόμη παρόμοια μορφή που σημαίνει τον Σατανά η δύναμη του οποίου σμικρύνθηκε και συντρίφτηκε με τον ερχομό του Χριστού και την ένδοξη Ανάστασή του: «Επειδή λοιπόν τα παιδιά έχουν αίμα και σάρκα, δια τούτο και αυτός (Χριστός), κατά παρόμοιο τρόπο, έγινε μέτοχος των ιδίων, δια να καταργήσει δια του θανάτου εκείνον που έχει την δύναμη του θανάτου, δηλαδή τον διάβολον, και να ελευθερώσει εκείνους που, από τον φόβο του θανάτου, ήσαν υποδουλωμένοι καθ’ όλη την ζωή τους» Εβραίους 2:14. Κάποιοι μάλιστα αγιογράφοι, παριστάνουν έναν άγγελο να αλυσοδένει τον Διάβολο. Ο Χριστός τραβάει με τα δυο του χέρια και σηκώνει με δύναμη ένα γονατισμένο άντρα και μία γυναίκα, που βγαίνουν μέσα από δύο πέτρινες λάρνακες, στο βλέμμα των οποίων διακρίνεται η ικεσία προς τον Χριστό. Αυτοί είναι οι προπάτορές μας και οι πρώτοι που αθέτησαν την εντολή του Θεού, ο Αδάμ και η Εύα. Σε κάποιες εικόνες απεικονίζεται ο Χριστός να σηκώνει τον Αδάμ, ενώ η Εύα, η οποία φορά πάντα κόκκινο ένδυμα, έχει ήδη εγερθεί. Η έγερση του Αδάμ και της Εύας συμβολίζει την κοινή ανάσταση όλου του ανθρώπινου γένους, του οποίου είναι οι προπάτορες.
Κάποιες φορές στο ένα χέρι του Χριστού και άλλες φορές πίσω του εικονίζεται ο Σταυρός, το σωτηριώδες σύμβολο της νίκης κατά της φθοράς και του θανάτου. Δεξιά και αριστερά από τον Χριστό βρίσκονται πλήθος ανθρώπων που χωρίζονται σε δύο ομάδες. Στην μία από αυτές τις ομάδες διακρίνονται γνωστά πρόσωπα όπως ο Ιωάννης ο Πρόδρομος, βασιλείς και Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης – Δαβίδ, Σολομών, Ησαΐας, Ιερεμίας κ. ά. – και στην άλλη οι δίκαιοι άνθρωποι που έζησαν και έδρασαν από την εποχή των προπατόρων μέχρι τον ερχομό του Χριστού. Όλα αυτά απεικονίζονται, σύμφωνα με την διδασκαλία της Εκκλησίας μας, κατά την οποία όταν ο Χριστός ως νεκρός παρέμεινε στην χώρα του Άδη, κήρυξε το χαρμόσυνο μήνυμά του Ευαγγελίου και στους νεκρούς οι οποίοι δεν το είχαν ακούσει, «εν πνεύματι πορευθείς, εκήρυξε και εις τα εν φυλακή πνεύματα, τα οποία άλλοτε είχαν απειθήσει» 1 Πέτρου 3:19. Όσοι από αυτούς το αποδέχτηκαν σώθηκαν, «Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίον κηρύχθηκε το ευαγγέλιο και στους νεκρούς, ώστε, ενώ κρίθηκαν σαν άνθρωποι ως προς την σάρκα, να ζουν κατά Θεό ως προς το πνεύμα» 1 Πέτρου 4:6, κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τους ζωντανούς.
Το φόντο της εικόνας καλύπτεται με φωτεινά χρώματα ή χρυσό για να δείξει την λαμπρότητα και την θριαμβευτικότητα του γεγονότος. Γιατί το κύριο νόημα που βγαίνει από την εικόνα είναι οι συνέπειες που έχει η Ανάσταση του Χριστού για τη ζωή των ανθρώπων. Ότι δηλαδή ο μεγαλύτερος εχθρός των ανθρώπων, ο θάνατος, νικήθηκε από τον Χριστό. Από τότε χαρίστηκε στους ανθρώπους η αληθινή ζωή κοντά του. Ο Άδης δεν ιστορείται πλέον ως φοβερός τόπος, αφού δεσπόζει το φως και η χαρά της Αναστάσεως: «Χαράς πεπλήρωται και φωτός ο Άδης». Όλα αυτά συμπυκνώνονται και στο αναστάσιμο τροπάριο, που είναι ο θριαμβευτικός παιάνας της γιορτής του Πάσχα και βρίσκεται στα χείλη των απανταχού Ορθοδόξων σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης: «Χριστός ανέστη εκ νεκρών θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος»  ήτοι «Ο Χριστός αναστήθηκε το θάνατο νικώντας με το θάνατό του και σε όλους τους νεκρούς τη ζωή χαρίζοντας».
Στη Δυτική Καθολική Εκκλησία η εικόνα της Ανάστασης του Χριστού αποδίδεται διαφορετικά. Είναι αυτή η εικόνα που μας είναι πολύ γνωστή και οικεία, γνωστότερη μπορούμε να πούμε και από την Ορθόδοξη απόδοσή της, αφού κοσμεί πολλούς ναούς μας και οι περισσότεροι από εμάς την έχουμε και στο εικονοστάσι του σπιτιού μας. Σ’ αυτή εικονίζονται ένας λαμπρός άγγελος με κατάλευκα ενδύματα που αστράφτουν, να κυλάει το λίθο που σφράγιζε τον τάφο του Ιησού και που αποτελούσε την απορία των Μυροφόρων πως θα μπορέσουν να τον αποκυλίσουν, και οι φρουροί που φύλαγαν τον τάφο να είναι πεσμένοι στο έδαφος, ατενίζοντας έντρομοι μα συνάμα και με θαυμασμό τον Χριστό που βγαίνει αιωρούμενος στον αέρα από τον τάφο, κρατώντας ένα λάβαρο (σημαία) με το σχήμα του Σταυρού. Στις σύγχρονες εικόνες της Δυτικής αγιογραφίας ο Χριστός εξερχόμενος από το μνημείο κρατάει στο χέρι του τη σημαία του Βατικανού. Ένα πρόβλημα που προκύπτει από την εικόνα της Ανάστασης του Χριστού της Δυτικής Εκκλησίας, είναι, πως εδώ εικονίζεται ο Χριστός τη στιγμή που ανασταίνεται, καθώς και άνθρωποι που τον βλέπουν. Όμως όπως μας βεβαιώνουν οι Ευαγγελιστές στις διηγήσεις τους, κανένα ανθρώπινο μάτι δεν είδε πότε και πως αναστήθηκε ο Κύριος. Η εικόνα αυτού του τύπου τονίζει μόνο το θρίαμβο του Χριστού και όχι τις σωτήριες συνέπειες που έχει η Ανάστασή του για τους ανθρώπους.
Η τέχνη λοιπόν της αγιογραφίας στην Ανατολή και τη Δύση ιστορεί διαφορετικά τα πρόσωπα και τα γεγονότα που απεικονίζει, γιατί η προσέγγισή τους ξεκινά από διαφορετικές προϋποθέσεις. Ποιες είναι αυτές; Μας τις λέει ωραιότατα ο Ν. Πουρνάρας στο βιβλίο του «30 υπο – δείγματα Διδασκαλίας θεολογικών μαθημάτων Γυμνασίου – Λυκείου» σσ. 138 – 140: «Η βυζαντινή ζωγραφική εκπνευματώνει τις μορφές και τα σώματα και αποσκοπεί να κάνει τους πιστούς μετόχους στην αφθαρσία και την αθανασία, για να φθάσει ο άνθρωπος να γίνει όμοιος με τον άφθαρτο Θεό. Βιώνοντας τις εικόνες μετέχουμε στην αϊδιότητα, την αιωνιότητα. Κι εκείνος που μετέχει στην αϊδιότητα αγαπάει να εξομοιώνεται με τον άφθαρτο Θεό. “Το δε αϊδιότητος μετειληφός εξομοιούσθαι φιλεί τω αφθάρτω” (Κλήμης Αλεξανδρεύς). Η δυτική τέχνη είναι τέχνη φυσιοκρατική. Δηλαδή παριστάνει την ξεπεσμένη φύση του ανθρώπου. Δεν είναι Ευαγγέλιο σ’ άλλη γλώσσα· και γι’ αυτό δεν μας μεταφέρει στην αϊδιότητα, στη σωτηρία.
Στην εικόνα της Αγίας Τριάδος των δυτικών παριστάνεται το Άγιο Πνεύμα ως περιστέρι. Καταστρέφεται το ομοούσιο. Με την παράσταση του γέρου πατέρα και του νέου υιού τι καταστρέφεται; (Το άχρονο, το αμετάβλητο). Στη βυζαντινή εικόνα της Αγίας Τριάδος – ξέρετε ποια είναι; (Η φιλοξενία του Αβραάμ) – διασώζεται και το ομοούσιο και το άχρονο …»

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Σχολικό εγχειρίδιο Θρησκευτικών Β΄ Γυμνασίου 2001

2. Περιοδικό «Σύναξη», τεύχος 30
 
 
 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή! Χωρίς όνομα ή κάποιο ψευδώνυμο δεν γίνεται δημοσίευση σχολίου. Επίσης δεν πρέπει να είναι υβριστικό και άσχετο με το θέμα του άρθρου.

 

11 σχόλια:

  1. Χριστός ανέστη!

    Πολύ όμορφη ανάλυση. Θα ήθελα να προσθέσω ότι στην ορθόδοξη αγιογραφία της Ανάστασης μου αρέσει ιδιαίτερα η λεπτομέρεια: ο Χριστός έχει αρπάξει τον Αδάμ και την Εύα από τους καρπούς, όπως κάνουμε όταν πάνω σε μεγάλη φούρια γραπώνουμε ένα πρόσωπο που το θέλουμε μαζί μας. Νομίζω ότι ειδικά αυτή η λεπτομέρεια δείχνει τη μεγάλη επιθυμία του Χριστού να μας αναστήσει μαζί Του και όχι να μας κρίνει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΔΙΑ ΤΩΝ ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΑΥΤΗΡΙΑΖΕΙ ΠΑΛΑΙΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ ΑΙΡΕΤΙΙΚΟΥΣ

    «Προσέχετε δέ ἀπό τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρός ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασιπροβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσί λύκοι ἅρπαγες» (Ματθ. Ζ´ 15).

    Ἡ ΕΚΚΛΗΣΙΑ τοῦ ΘΕΟΥ πάντοτε πολεμεῖται ὑπό τοῦ Διαβόλου καί τῶν ὀργάνων αὐτοῦ, ἀλλά πάντοτε ἀποβαίνει ΝΙΚΗΤΡΙΑ εἰς τούς πολέμους, διότι ὁ ΘΕΟΣ, ἡ ΚΕΦΑΛΗ της, τήν ἐνισχύει μέ ΘΕΪΚΗΝ Δύναμιν καί Χάριν, ἀναδεικνύων ἄνδρας Θεοφόρους, «τά πάγχρυσα Στόματα τοῦ Θεοῦ Λόγου», Διδασκάλους τῶν Ὀρθῶν Δογμάτων, οἱ ὁποῖοι κατοχυρώνουν τά Πνευματικά σύνορα τῆς Ἐκκλησίας Του.
    Τοιοῦτος Ἐκκλησιαστικός Θεοφόρος ἀνήρ ἀνεδείχθη ὑπό τοῦ ΘΕΟΥ τόν 19ον καί 20όν αἰῶνα ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, ὁ ὁποῖος μέ τήν ζωήν του καί τά συγγράμματά του ἐνισχύει τά μέλη τοῦ Σώματος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καί συντρίβει τούς Αἱρετικούς ὅλων τῶν αἰώνων, ἀλλά καί τούς συγχρόνους Νεοεικονομάχους καί Ἐκκλησιομάχους.

    Η ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΟΣ ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΑΙΡΕΤΙΚΩΝ ΝΕΟΕΙΚΟΝΟΜΑΧΩΝ

    Οἱ Αἱρετικοί Νεοεικονομάχοι διδάσκουν: Ὅτι ἡ εἰκών τῆς Ἁγίας Τριάδος εἶναι Αἱρετική καί Εἴδωλον καί ἡ προσκύνησίς της Εἰδωλολατρεία· Ὅτι αἱ Κλασσικαί εἰκόναι εἶναι κακέκτυπα τοῦ Διαβόλου·Ὅτι ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ ἐκ τοῦ Τάφου εἶναι ὑποθετικόν γεγονός καί ὅτι ἡ ἀπεικόνισις αὐτῆς εἶναι Αἱρετική, Λατινική καί Ἀντιευαγγελική· Ὅτι αἱ Θεοφάνειαι εἰς τάς Προφητικάς Ὁράσεις τῆς Ἁγίας Γραφῆς δέν εἰκονίζονται· Ὅτι ὁ Θεός Πατήρ καί τό Ἅγιον Πνεῦμα δέν ἁγιογραφοῦνται.

    Εἰς ἔλεγχον αὐτῶν ἀναφέρομεν τά κάτωθι:

    Πρῶτον: Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ἔκτισε Μονήν καί Ναόν ἐπ᾽ ὀνόματι τῆς Ἁγίας Τριάδος καί ἔθεσεν εἰς πολλά μέρη εἰκόνας Αὐτῆς, τοῦ Πατρός ὡς Παλαιοῦ τῶν Ἡμερῶν, τοῦ Υἱοῦ ὡς ἐσαρκώθη καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὡς ἐφάνη ἐν εἴδει Περιστερᾶς. Αὕτη εὑρίσκεται εἰς τό τέμπλον, ὡς καί ἐντοιχισμένη εἰς τό ὑπέρθυρον τῆς κεντρικῆς εἰσόδου τοῦ Ναοῦ, ἀλλά καί εἰς τόν Νάρθηκα, ὅπου ἡ Ἁγία Τριάς εἰκονίζεται μετά τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων Ἀγγέλων.

    Δεύτερον: Ὁ Ἅγιος ἐδέχετο τήν εἰκονογράφησιν τῶν Προφητικῶν Ὁράσεων καί τῶν Θεοφανειῶν, ὅπως τοῦ Θεοῦ Πατρός καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τήν εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος.

    Τρίτον: Ὁ Ἅγιος ἐδέχετο ὡς Ὀρθοδόξους τάς μή Βυζαντινάς εἰκόνας χωρίς διάκρισιν, ἀφοῦ εἰς τόν Ναόν καί εἰς τήν Μονήν του ὑπάρχουνκαί Βυζαντιναί καί Κλασσικαί Εἰκόναι.

    Τέταρτον: Ὁ Ἅγιος εἰς τό Κάϊρον ὅπου ἦτο ὡς Ἀρχιμανδρίτης καί Ἐπίσκοπος ἐνήργησε νά ἁγιογραφηθῇ ὁ Ναός τοῦ Ἁγίου Νικολάου μέ μή Βυζαντινάς Εἰκόνας.

    Πέμπτον: Ὁ Ἅγιος δέν ἤγειρε ποτέ θέμα κατά τῆς Εἰκόνος τῆς ἐκ Τάφου Σωματικῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ τόσον ὁ Ἱερός Ναός ὅσον καί ἡ Μονή του κοσμοῦνται ὑπ᾽ αὐτῆς.

    Ἕκτον: Ὁ Ἅγιος εἶχεν εἰκόνας τῆς Πεντηκοστῆς μέ τήν Παναγίαν καί τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ χωρίς Μαῖας καί λουτρόν.

    Ἕβδομον: Ὁ Ἅγιος εἰς τό βιβλίον του «Μελέτη περί τῶν Ἁγίων Εἰκόνων», εἰς τό ὁποῖον ἀναλύει τήν Ὀρθόδοξον Δογματικήν θέσιν τῆς Ἁγίας Ζ´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου περί τιμῆς καί προσκυνήσεως τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων, οὐδαμοῦ κάνει λόγον περί ΜΗ ἁγιογραφήσεως τοῦ Θεοῦ Πατρός καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τῶν Θεοφανειῶν, περί ΜΗ προσκυνήσεως τῆς εἰκόνος τῆς Ἁγίας Τριάδος ἤ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ ἐκ τοῦ Τάφου ἤ τῶν ἄλλων τάς ὁποίας οἱ Νεοεικονομάχοι καταστρέφουν ὡς Αἱρετικάς, ἤ περί Διακρίσεως μεταξύ Βυζαντινῶν καί μή Βυζαντινῶν Εἰκόνων ὡς Ὀρθοδόξων καί μή Ὀρθοδόξων. Ἁπεδέχθη ὅλας τάς τεχνοτροπίας καί Εἰκόνας ὅπως ἡ Ἁγία Ζ´ Οἰκουμενική Σύνοδος καί ὁ Μέγας Φώτιος, συμφώνως πρός τήν ἀπ᾽ αἰώνων Παράδοσιν καί πρακτικήν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

    Ἅγιε Νεκτάριε, γονυκλινῶς σ’ εὐχαριστοῦμε καί ἀσπαζόμεθα διά τήν Ὀρθόδοξον Δογματικήν Πανοπλίαν τήν ὁποίαν μᾶς ἐδώρησες καί ἐκληροδότησες κατά τῶν Ἀντιχρίστων συγχρόνων Αἱρετικῶν, τῶν Νεοεικονομάχων, Ἐκκλησιομάχων, Χριστομάχων, Τριαδομάχων, Οἰκουμενιστῶν, Παπικῶν, Προτεσταντῶν καί πάσης φύσεως Αἱρετικῶν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ Παναγιώτη,

    Ανοίγεις μεγάλο θέμα. Θα προσπαθήσω να σου απαντήσω συνοπτικά:

    Η Ορθόδοξη εικονογραφία έχει ως σκοπό τη διδασκαλία των πιστών, και όχι απλώς την απεικόνηση γεγονότων. Ο τρόπος απεικόνησης, λοιπόν, που επιλέγεται πρέπει να παρουσιάζει το εικονιζόμενο γεγονός όσο το δυνατόν πληρέστερα. Γι' αυτό και η εικόνα της Αγίας Τριάδας είναι η φιλοξενία του Αβραάμ, στην οποία τα τρία Πρόσωπα εικονίζονται ως ίσα. Αυτό δεν σημαίνει ότι απορρίπτεται η εμφάνηση των Προσώπων και με άλλους τρόπους, καθώς στην εικόνα της Βάφτισης έχουμε το Άγιο Πνεύμα με τη μορφή που εμφανίστηκε στη συγκεκριμένη περίπτωση.

    Η προσκύνηση εικόνων Δυτικής τεχνοτροπίας είναι θεμιτή εφόσον το περιεχόμενό τους δεν έρχεται σε αντίθεση με τη διδασκαλία της Εκκλησίας. Άλλωστε, υπάρχουν τέτοιες εικόνες που είναι θαυματουργές. Δεν είναι, όμως, σκόπιμο να προτιμώνται οι Δυτικές εικόνες έναντι των Βυζαντινών, για το λόγο που ήδη εξηγήσαμε.

    Ο Άγιος Νεκτάριος, με αυτό το σκεπτικό, μπορεί να χρησιμοποιούσε Δυτικές εικόνες, αλλά δεν προέτρεπε τους Χριστιανούς να τις προτιμούν. Άρα δεν έχει νόημα να συζητάμε άν είχε ή όχι τέτοιες εικόνες. Ούτε μπορεί κανείς να βασίσει τους ισχυρισμούς του στο γεγονός ότι ένας Άγιος δεν πήρε σαφή θέση σχετικά με ένα θέμα, τη στιγμή που η Εκκλησία έχει ήδη πάρει θέση, καθώς είναι προφανές ότι αυτός είναι και ο λόγος που ο Άγιος δεν θεώρησε σκόπιμο να διευκρινήσει το θέμα περεταίρω.

    Για την εικόνα της Αναστάσεως, το άρθρο είναι ξεκάθαρο: τη στιγμή που κανείς δεν είδε την Ανάσταση, αυτή δεν μπορεί να απεικονιστεί. Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο με την εις Άδου κάθοδο, καθώς υπάρχουν προφητείες στην Παλαιά Διαθήκη που την περιγράφουν.

    Δεν μπορεί, λοιπόν, να χαρακτηρίζει κανείς Νεοεικονομάχους όσους δικαίως απορρίπτουν μία μορφή τέχνης ακατάλληλη για να μεταδώση την Αλήθεια της Εκκλησίας. Χρειάζεται διάκριση, και όχι φανατισμός.

    Φιλικά,
    Αγωνιστής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ωραία όλα αυτά που λέτε αλλά ειναι ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΑ!! Οι Ιεροί Κανόνες των Πατέρων της Εκκλησίας αλλά διδάσκουν!! Οι Ιεροί Κανόνες των Πατέρων έκατσε και τους μάζεψε σε ένα βιβλίο ο Άγιος Νικόδημος!! Το Ιερό Πηδάλιον!! Λοίπον στην ακριβή ανατύπωση της γ´ εκδόσεως του 1864 του Βασίλη Ρηγόπουλου που έχω, στην σελίδα 320 της Ζ´ Οικουμενικής Συνόδου αναφέρεται σαφέστατα ότι η σωστή απεικόνιση της Αγίας Τριάδος είναι ο Πατήρ ως εφάνει στον Προφήτη Δανιήλ και το Άγιο Πνεύμα εν ειδει περιστερας!! Μόνο ο Πάπας Γρηγόριος είχε την άποψη ότι έπρεπε να εικονογραφείται ως την Φιλοξενία του Αβραάμ. Και μας λέει ο Άγιος εκει ότι ο Γρηγόριος λέγει τούτο, αλλά η γνώμη μιας πολυανθρώπου και Οικουμενικής Συνόδου προτιμάται περισσότερον από της γνώμης του ενός.!!! Ποιο κάτω μας λεει ότι ο Πέρσης τις Ξεναηας, έλεγε προς τοις άλλοις, ότι είναι νηπιωδούς γνώσεως το να ζωγραφήται το Πνεύμα το Άγιον καθώς εφάνη εν ειδώλω περιστερας, η δε αγία Ζ´ Οικουμενική Σύνοδος ( πράξει ε. σελ. 819. του β´ τόμου των Συνοδικών) ΑΝΑΘΕΜΑΤΙΣΕΝ αυτον μετά των άλλων εικονομάχων!!! Σελ. Τώρα 321 μας ξεκαθαρίζει ξεκάθαρα ότι, ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΔΕ ΚΑΙ ΕΙΣ ΑΔΗΝ ΚΑΤΑΒΑΣΙΣ ΜΕΓΑΛΗΝ ΕΧΟΥΣΙ ΤΗΝ ΔΙΑΦΟΡΑ!!!! Μας λέει ξεκάθαρα πιο πάνω ότι είναι ΛΑΘΟΣ να ζωγραφίζεται η Ανάστασις ως Εις Αδου Κάθοδος τα λόγια ακριβως ειναι τα εξης: Το να ζωγραφίζουν την Αναστασιν του Χριστού, οχι εκ του τάφου τον Χριστόν εξερχόμενον, και τους στρατιωτας περι τον τάφον όντας και φυλάττοντας, και τον Αγγελον επί του λίθου καθήμενον, καθώς λέγει το Ευαγγελιον, αλλα ζωγραφίζοντες, τον μεν Χριστόν εις αδην καταβαίνοντα.... Τα οποία ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΙΚΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ, ΑΛΛΑ ΕΙΚΩΝ ΤΗΣ ΕΙΣ ΑΔΗΝ ΚΑΤΑΒΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ!!!! Εξηγεί και τον λογον ποιο κατω: Εν γαρ τη εις άδην καταβάσει, χωρισμένη ήτο η ψυχή του Σωτήρος από το σώμα· και η μεν ψυχή μόνη κατήλθεν εις τον άδην, το δε σώμα έκειτο νεκρόν εις τον τάφον· εν δε τη Αναστάσει, ηνώθη πάλιν η ψυχή μετά του σώματος, και τούτο εστίν η Ανάστασις!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Α και κάτι ακόμη! Λες στο άρθρο σου το εξής: " Η βυζαντινή ζωγραφική εκπνευματώνει τις μορφές και τα σώματα και αποσκοπεί να κάνει τους πιστούς μετόχους στην αφθαρσία και την αθανασία, για να φθάσει ο άνθρωπος να γίνει όμοιος με τον άφθαρτο Θεό. Βιώνοντας τις εικόνες μετέχουμε στην αϊδιότητα, την αιωνιότητα. Κι εκείνος που μετέχει στην αϊδιότητα αγαπάει να εξομοιώνεται με τον άφθαρτο Θεό. “Το δε αϊδιότητος μετειληφός εξομοιούσθαι φιλεί τω αφθάρτω” (Κλήμης Αλεξανδρεύς). Η δυτική τέχνη είναι τέχνη φυσιοκρατική. Δηλαδή παριστάνει την ξεπεσμένη φύση του ανθρώπου. Δεν είναι Ευαγγέλιο σ’ άλλη γλώσσα· και γι’ αυτό δεν μας μεταφέρει στην αϊδιότητα, στη σωτηρία. " Δηλαδή τι μας λες τώρα για να καταλαβώ ότι η βυζαντινή τεχνοτροπία εικονιζει τον Χριστόν ως Θεό και ως Άνθρωπων, ενώ η κλασσικη μόνον ως ανθρωπον;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Αγαπητέ Παναγιώτη,

    Πώς ακριβώς είναι μεταπατερικό κάτι που η Εκκλησία έχει καθιερώσει αιώνες πριν την εμφάνιση των μεταπατερικών; Και πώς ακριβώς θα μπορούσε ο Άγιος Νεκτάριος να απορρίψει την Ορθόδοξη εικονογράφηση, που μάλιστα προϋπήρχε της δυτικής, διότι "υπάρχει διαφορά μεταξύ των εικόνων";

    Λες, αν όντως υπήρχε τέτοιο θέμα, να περίμενε η Εκκλησία να φτίξει η Δύση εικόνες για να τις χρησιμοποιήσει; Ή μήπως θεωρείς ότι οι συγκεκριμένες εικόνες, που, όπως δείχνει και το άρθρο, στερούνται θεολογικής κατοχύρωσης, θα ήταν όντως η πρώτη επιλογή ενός Αγίου;

    Μήπως κάτι δεν έχεις καταλάβει καλά;

    Φιλικά,
    Αγωνιστής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Δεν μου απαντάς με Πατερικές θέσεις! Όπως σου ειπα οι Πατέρες στην Ζ´ Οικουμενική ήταν ξεκάθαροι για την εικονογράφηση και ηταν αντίθετοι με τις απόψεις που παρουσιαζεις! Με ρωτας αν κατι δεν εχω καταλαβει καλα... Μήπως το αντίθετο;; Δες τι αναγράφει το Ιερό Πηδάλιον που ειναι οι Κανόνες των Πατέρων!! Έρχεσαι σε σύγκρουση με αυτούς αρα ειναι μεταπατερικο! Γιατι κανουμε στην άκρη τους Πατέρες και θεολογουμε εμείς καλυτερα μετα απο αυτούς! Επίσης δεν μου απάντησες η Βυζαντινή τεχνοτροπία που αναφέρεις μας παρουσιάζει τον Χριστό ως Θεό και ως άνθρωπο ενώ η Κλασσικη μόνο ως άνθρωπο;; Για να καταλαβω αν εννοεισα σωστα στο άρθρο σου...

    Φιλικά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αγαπητέ Παναγιώτη,

    Ας αρχίσουμε από τα απλά: το άρθρο δεν είναι δικό μου, άρα δεν μπορώ να σου απαντήσω τι εννοεί. Μπορώ, πάντως, να απαντήσω σε όσα θέτεις με βάση τα όσα γνωρίζω.

    Επαναλαμβάνω αυτό που σου έγραψα: Πώς ακριβώς είναι μεταπατερικό κάτι που η Εκκλησία έχει καθιερώσει αιώνες πριν την εμφάνιση των μεταπατερικών; Είσαι σίγουρος ότι καταλαβαίνεις τι θα πει μεταπατερικό και τι όχι;

    Το ότι δεν συμφωνώ με τα όσα εσύ ισχυρίζεσαι ότι γράφει το Πηδάλιο δεν επαρκεί για να απορρίψεις τις θέσεις μου, τη στιγμή μάλιστα που αυτές οι θέσεις υπήρχαν πολύ πριν το Πηδάλιο, άρα είναι μάλλον απίθανο να έρχεται σε σύγκρουση με αυτές. Ούτε είναι απαραίτητο να απαντήσω Πατερικά σε κάτι που εξ' αρχής δεν στέκει λογικά, όπως ο ισχυρισμός ότι ο Άγιος Νεκτάριος θεωρούσε τη Δυτική εικονογράφηση καλύτερη από τη Βυζαντινή.

    Εάν θέλεις να αναφερθείς σε πηγές, τότε θα πρέπει να παραθέσεις αυτούσιο το κείμενο από το Πηδάλιο ή έστω κάποιο link στο οποίο μπορούμε να βρούμε το κείμενο, για να μπορέσουμε και εμείς να διαπιστώσουμε τι όντως λέει (δεν έχουν όλοι πρόσβαση στο κείμενο ώστε να αρκούν οι αναφορές στις σελίδες). Πάντως, τη στιγμή που όπως εξηγεί και το άρθρο, υπάρχει ζήτημα θεολογικής κατοχύρωσης για τις Δυτικές εικόνες, είναι μάλλον δύσκολο να ισχύουν τα όσα λες.

    Φιλικά,
    Αγωνιστής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Μεταπατερικο ειναι μετα τους Πατέρες δηλαδη ότι τους βάζω στην άκρη τους βγαζω λαθος και αυτο που λεω μετα απο αυτούς ειναι σωστο!! Εγώ απαντάω Πατερικα!! Εσυ μου πετάς αερολογίες και στηρίζεται σε ενα άρθρο!!! Και ισχυριζεσαι οτι ειναι και θέση της Εκκλησίας!! Πραγματικά ξέρεις τι είναι Εκκλησία; Γιατί μόνο με αερολογίες και ατομικά πιστευω δεν γίνεται τίποτα αλλο παρα ΑΙΡΕΤΙΚΕΣ θέσεις!!! Η Εκκλησία εχει δύο κλάδους θα λέγαμε! Την Θριαμβευουσα και την Στρατευομενη!! Στην Θριαμβεύουσα ανήκουν ολοι όσοι ειναι ενωμένοι μετα τον Θεο ( Άγιοι, Άγγελοι)!! Στην Στρατευομενη ανήκει το πλήρωμα της ορθοδόξου Εκκλησίας με αρχηγούς θα λέγαμε τον κλήρο! Για να έχει ισχυει κάτι που θα πει η Στρατευομενη εκκλησια πρέπει να στηρίζεται στην Θριαμβεύουσα αλλιως ειναι μεταπατερικο!!! Το να λεω ασυναρτησίες απο το μυαλο μου και να στηρίζομαι σε άρθρα του διαδίκτυου ενώ δεν εχω κάποιες στοιχειώδες γνώσεις και να λεω απλά απόψεις χωρις να τις στηρίζω Πατερικά με κατατάσσει ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΟ!!! Λοιπόν παει αυτο! Τωρα είπες οτι ειναι θέσεις της Εκκλησίας προ του Πηδαλιού που το στηρίζεις;; Ακομα περιμενω τις Παρερικες σου θέσεις!! Όσο για το οτι εγώ ισχυριζομαι οτι γράφει το Ιερό Πηδάλιο ΔΕΝ ΙΣΧΥΡΙΖΟΜΑΙ ΤΙΠΟΤΑ!! ΤΟ ΓΡΑΦΕΙ!! Αλλα οταν δεν εχουμε στηχειωδες γνώσεις απορρίπτουμε και το Πηδάλιο!! Σου παρέθεσα τις σελ στο βιβλίο που εχω! Και το θες σε λινκ;;; Πηγαινε σε μια βιβλιοθήκη αν δεν το εχεις για να το δεις!! Αλλα αν ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΜΗΝ ΛΕΣ ΕΣΥ ΙΣΧΥΡΙΖΕΣΑΙ!!! Περιμένω να αποδείξεις οτι αυτη είναι η Θέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας!! Και ακομη να απαντήσεις σε αυτο: η Βυζαντινή τεχνοτροπία ζωγραφίζει τον Χριστο ως Θεο και ως ανθρωπο ενώ η Κλασσικη μονο ως ανθρωπο;; Και γιατι προσπαθείς να ανερεσεις τον Άγιο Νεκταριο όταν σου εχω παραθέσει το Ιερό Πηδάλιο;;;; Τελοσπαντων για να μην πεις οτι σε αποφεύγω και δεν στελνω το λινκ ( σιγα μη πας να ψάξεις σε βιβλιοθήκη) ορίσετε το λινκ: http://www.kenef.phil.uoi.gr/pdf/14936/14936_22.pdf !!! Κοιτα την σελίδα 261 στην δεξιά στήλη όπως το βλέπουμε το έγγραφο, γράφει για την Αγία Τριάδα! Και στην σελ 262 γράφει παλι στην δεξιά στήλη για την Ανάσταση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αγαπητέ Παναγιώτη,

    Ο όρος "μεταπατερικός" αναφέρεται σε ένα συγκεκριμένο ρεύμα θεολόγων, το οποίο έχει εμφανιστεί σχετικά πρόσφατα και το οποίο έχει περισσότερα κοινά στον δικό σου τρόπο σκέψης, παρά στο δικό μου. Πάντως, θα δεχτώ ότι εννοείς απλά διδασκαλίες εκτός Εκκλησίας, και όχι ότι προσπαθείς να κάνεις θόρυβο.

    Η ένταση που βγάζεις στον τρόπο γραψίματός σου δείχνει αβεβαιότητα για τις θέσεις σου. Κάποιος που πατάει σε στέρεο έδαφος δεν έχει λόγο να εξοργίζεται και να αμύνεται με φωνές.

    Πάμε τώρα στις πηγές σου:

    Η σελίδα 261 γράφει ότι επιτρέπεται η απεικόνιση του Πατρός ως "Παλαιού των Ημερών" κατά το όραμα του προφήτη Δανιήλ, όπως επίσης και η απεικόνιση του Αγίου Πνεύματος "εν είδι περιστεράς". Σε αυτό προφανώς και συμφωνούμε, καθώς ειδικά για το Άγιο Πνεύμα υπάρχει η εικόνα της Βάπτισης στην οποία χρησιμοποιείται η εν λόγω απεικόνιση.

    Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι θεολογική η απεικόνιαη της Αγίας Τριάδος κατά το Δυτικό τρόπο, καθώς πρώτον δεν αναφέρεται κάτι τέτοιο, και δεύτερον κάτι τέτοιο θα άφηνε πολλά περιθώρια συζήτησης. Για παράδειγμα, γιατί να επιλεγεί η συγκεκριμένη απεικόνιση του Αγίου Πνεύματος, τη στιγμή που υπάρχουν και άλλες (πχ. την Πεντηκοστή ως "γλώσσες πυρός"); Ή γιατί χρησιμοποιούνται απεικονήσεις παρμένες από διαφορετικά σημεία της Αγίας Γραφής (ο Πατήρ κατά το όραμα του Δανιήλ ενώ το Άγιο Πνεύμα κατά τη Βάπτιση); Αυτά και άλλα είναι τα θεολογικά ζητήματα στα οποία η Δυτική εικονογραφία υστερεί.

    Στη σελίδα 262 χρησιμοποιείται το παράδειγμα της Δυτικής εικονογραφίας για να δηλώσει έν λάθος το οποίο έκαναν ορισμένοι αγιογράφοι: ότι ταύτιζαν την Εις αδου κάθοδον με την Ανάσταση. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι η Δυτική εικόνα της Αναστάσεως είναι η σωστή. Και αυτό γιατι, πολύ απλά, δεν υπάρχει καμία μαρτυρία μέσα στην Αγία Γραφή για τη στιγμή της Αναστάσεως, την οποία κανείς δεν είδε. Όταν, λοιπόν, τονίζεται ότι ο αγιογράφος πρέπει να γνωρίζει καλά την Αγία Γραφή για να μην κάνει λάθη, δεν είναι δυνατόν να υποπίπτει το κείμενο στο σφάλμα που καταδικάζει.

    Εδώ μπορούμε να προθέσουμε ότι το ίδιο ισχύει και για την προηγούμενη περίπτωση, και εξηγεί γιατί η Εκκλησία επέλεξε τη φιλοξενία του Αβραάμ ως απεικόνιση της Αγίας Τριάδος: γιατί η εικόνα αυτή υπάρχει στην Αγία Γραφή. Δεν σημβαίνει, όμως, το ίδιο με τη Δυτική εικόνα, η οποία αποτελεί συνένωση διαφορετικών γεγονότων, κάτι που όπως στην περίπτωσή απεικόνισης του αποστόλου Παύλου στην Ανάληψη και την Πεντηκοστη (όπως αναφέρει η σελίδα 262) είναι εσφαλμένο.

    Βλέπεις ότι τελικά οι πηγές σου δεν συμφωνούν μαζί σου, και αντίθετα δικαιώνουν τα όσα σου έλεγα. Γι' αυτό σου λέω ότι δεν έχεις καταλάβει το νόημα όσων διαβάζεις. Δες τα λίγο πιο προσεκτικά.

    Φιλικά,
    Αγωνιστής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. ΚΑΤΕΧΕΙΣ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.