Ανάλυση στον Ψαλμό 23 του βασιλιά Δαβίδ

 

Της Μαρίας Σκαμπαρδώνη

 

Πρόκειται για τον πιο δημοφιλή και αγαπημένο Ψαλμό των περισσότερων πιστών. Ψαλμός ταυτόχρονα λυρικός και μεγαλειώδης, αποτυπώνει συνοπτικά το μεγαλείο που απορρέει από την εμπιστοσύνη στο Θεό.

«Ο κύριος είναι ο Ποιμήν μου» γράφει ο Δαβίδ και αυτό αποτέλεσε μία συνοπτική φράση που στα επόμενα χρόνια χρησιμοποιήθηκε από χιλιάδες πιστούς ως τρόπο περιγραφής της δικής τους σχέσης με το Θεό. Ο Ψαλμός αυτός εισάχθηκε στη γενικότερη πολιτισμική κουλτούρα, διαβάστηκε και μελετήθηκε από ταινίες, φιλοσόφους, καθηγητές, ηθοποιούς. Είτε ολόκληρος, είτε φράσεις του ακούστηκαν σε ταινίες, τραγούδια, κάθε καλλιτεχνική ενέργεια...

Παραμένει ένας Ψαλμός στον οποίο συντρέχουν χιλιάδες άνθρωποι ανά τους αιώνες, προκειμένου να αντλήσουν παρηγοριά και ενθάρρυνση στην καρδιά τους, σε κάθε χαρά και κάθε θλίψη, σε κάθε αγωνία και στέρηση. Διότι ο Δαβίδ δεν υποπίπτει σε λογοτεχνικούς καλλωπισμούς, εκφράζεται στο Θεό όπως αισθάνεται, αφήνει τα λόγια της καρδιάς να μιλήσουν, δίχως να φοβηθεί ότι θα φανεί κακός, αδύναμος ή το οτιδήποτε άλλο.

Ο πολιτικός Γλάδστων όταν είχε ερωτηθεί κάποτε αν βρίσκει τίποτα ωραιότερο από τα Αρχαία Ελληνικά αγάλματα είχε αποκριθεί πως ακόμα και το τελειότερο αρχαίο άγαλμα δεν αγγίζει σε τελειότητα δύο μόνο  από τους στίχους από το βιβλίο των Ψαλμών.

Αξίζει να προχωρήσουμε σε μία πιο λεπτομερή ανάλυση αυτού του μοναδικού Ψαλμού. Ας τον δούμε όμως ολόκληρο.

Ο Κύριος είναι ο ποιμένας μου· τίποτε δεν θα στερηθώ.
Σε βοσκές χλοερές με ανέπαυσε· σε νερά ανάπαυσης με οδήγησε.
Ανόρθωσε την ψυχή μου· με οδήγησε μέσα από μονοπάτια δικαιοσύνης, χάρη τού ονόματός του.

Και μέσα σε κοιλάδα σκιάς θανάτου αν περπατήσω, δεν θα φοβηθώ κακό· επειδή, εσύ είσαι μαζί μου· η ράβδος σου και η βακτηρία σου, αυτές με παρηγορούν.

Ετοίμασες μπροστά μου τραπέζι, απέναντι από τους εχθρούς μου· άλειψες το κεφάλι μου με λάδι· το ποτήρι μου ξεχειλίζει.
Σίγουρα, χάρη και έλεος θα με ακολουθούν όλες τις ημέρες τής ζωής μου· και θα κατοικώ στον οίκο τού Κυρίου σε μακρότητα ημερών.

 

Ανάλυση του Ψαλμού

Ας αναλύσουμε τον κάθε στίχο του ανυπέρβλητου αυτού Ψαλμού που μέσα στο μικρό του μέγεθος κρύβει τα μεγαλύτερα νοήματα πίστης.

Ο Κύριος είναι ο ποιμένας μου· τίποτε δεν θα στερηθώ: Ο Δαβίδ αναγνωρίζει τον Κύριο ως τον ποιμένα και προστάτη του. Δε θα στερηθεί τίποτα γιατί τα αγαθά που έχει, δεν τα κερδίζει εκείνος με τη δική του ατομική προσπάθεια. Τα αγαθά που έχει του τα παρέχει ο Κύριος, ο Οποίος προνοεί για κάθε πνευματική και βιοτική ανάγκη των πλασμάτων Του.

Σε βοσκές χλοερές με ανέπαυσε·  σε νερά ανάπαυσης με οδήγησε: Ο Θεός οδήγησε το Δαβίδ στη φύση, στην ομορφιά της υπαίθρου την οποία ο σύγχρονος άνθρωπος απέρριψε για να ζει μέσα στο τσιμέντα και σε ανθρώπινα δημιουργήματα και ανάγκες που γέμισαν άγχος τη ζωή του. Ο Δαβίδ ήταν βοσκός και βίωνε την παρουσία του Θεού ατενίζοντας το μεγαλείο της φύσης. Τον ανέπαυσε, διότι είναι Εκείνος που ξαλαφρώνει από τα όποια βάρη έχει ο άνθρωπος που Τον εμπιστεύεται.

Ανόρθωσε την ψυχή μου· με οδήγησε μέσα από μονοπάτια δικαιοσύνης, χάρη τού ονόματός του. Ο Δαβίδ γράφει πως ο Κύριος του διέπλασε το χαρακτήρα, ώστε να γίνει άνθρωπος που πράττει το θέλημά Του. Και ο Θεός έχει έναν προσωπικό δρόμο για τον κάθε άνθρωπο, διαφορετικά μονοπάτια ζωής προκειμένου να τον οδηγήσει στο να Του μοιάσει.

Και μέσα σε κοιλάδα σκιάς θανάτου αν περπατήσω, δεν θα φοβηθώ κακό· επειδή, εσύ είσαι μαζί μου·  η ράβδος σου και η βακτηρία σου, αυτές με παρηγορούν: Μόνο ο Θεός μπορεί να δώσει την ελπίδα και την απάντηση στο ακλόνητο και διαχρονικό φόβο του θανάτου. Αυτό τον χρόνο το είδαμε όλοι, πως η ανθρωπότητα βίωσε έναν φόβο ο οποίος σχετιζόταν με έναν ιό, επειδή η ίδια η ασθένεια, υποσυνείδητα, θυμίζει στον άνθρωπο το επερχόμενο τέλος και τη θνητότητά του. Ο άνθρωπος όμως που πιστεύει το Θεό, γνωρίζει πως η αληθινή ζωή ξεκινάει μετά από αυτό το πέρασμα, δεν προεξοφλεί την ελπίδα επειδή γνωρίζει πως η Ζωή είναι αιώνια και όχι πρόσκαιρη. Ξέρει πως ο Θεός έχει νικήσει το θάνατο και πως το σωματικό τέλος είναι η αρχή της πραγματικής ζωής.

Ετοίμασες μπροστά μου τραπέζι, απέναντι από τους εχθρούς μου· άλειψες το κεφάλι μου με λάδι· το ποτήρι μου ξεχειλίζει. Ο Δαβίδ αφήνει τους ανθρώπους που τον αδικούν στην κρίση του Θεού, ο Οποίος τον τιμάει μπροστά τους. Εκείνη την εποχή το άλειμμα με λάδι ήταν δείγμα εκτίμησης και τιμής, και ο Δαβίδ με αυτό το στίχο θέλει να δείξει πως ο Θεός έδειξε τα ελέη Του σε εκείνον μπροστά σε αυτούς που του εναντιώνονται, και πως τίμησε το πρόσωπό του. Γέμισε το ποτήρι του με αγαθά και ειρήνη, όπως προσφέρει αγαθά και στον κάθε άνθρωπο που Του ζητάει.

Σίγουρα, χάρη και έλεος θα με ακολουθούν όλες τις ημέρες τής ζωής μου· και θα κατοικώ στον οίκο τού Κυρίου σε μακρότητα ημερών. Ο Δαβίδ πιστεύει πως ο Θεός έχει τη δύναμη να μακρύνει και τη σωματική του ζωή αλλά και να μην αποσύρει από εκείνον το Έλεός Του. Θέλει να μείνει πολλά χρόνια σε αυτή τη ζωή, ώστε να έχει την ευκαιρία και τη δυνατότητα να υμνεί το Θεό.

Ανυπέρβλητος Ψαλμός με πολύτιμα μαθήματα που όλοι μας μπορούμε να λάβουμε, ακόμα και σήμερα...

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή! Χωρίς όνομα ή κάποιο ψευδώνυμο δεν γίνεται δημοσίευση σχολίου. Επίσης δεν πρέπει να είναι υβριστικό και άσχετο με το θέμα του άρθρου.