ΑΙΡΕΤΙΚΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΜΟΡΜΟΝΟΥΣ, ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

του

Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου

Διδάκτορος Θεολογίας

Η παρούσα ομιλία έγινε στη Λεπτοκαρυά Πιερίας στην Λ΄ Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων από 22 Οκτωβρίου έως 24 Οκτωβρίου 2018. Κατόπιν ευγενικής παραχώρησης τού ομιλητού αυτής Αρχιμ. Γρηγορίου Κωνσταντίνου, φιλοξενούμε αυτήν στην ιστοσελίδα μας σε δύο μέρη, λόγω του μεγάλου μεγέθους αυτής. Ευχαριστούμε πολύ τον π. Γρηγόριο.

  

Η Λέξη «Μυστήριο» χρησιμοποιείται από την εκκλησία των Μορμόνων αποκλειστικά για το Δείπνο του Κυρίου, δηλαδή κατά την Ορθόδοξον πίστη με το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Οι υπηρεσίες λατρείας των Μορμόνων, που πραγματοποιούνται τις Κυριακές σε όλο τον κόσμο, είναι αποφασιστικά κληρονομικές, και διαρκούν τρεις ώρες. Στις συνεδριάσεις των Μορμόνων περιλαμβάνεται η «σύσταση του μυστηρίου», στην οποία όλα τα μέλη της οικογένειας παρευρίσκονται μαζί και όπου το μυστήριο  ευλογείται...

Οι  Κυριακάτικες λατρευτικές εκδηλώσεις των Μορμόνων μοιάζουν με την παραδοσιακή Προτεσταντική λατρεία. Η βασική διάκριση είναι πως η λατρεία τους σε κάθε σημείο δίνει έμφαση στη συμμετοχή των πιστών. Δεν υπάρχει επαγγελματικός κλήρος, οπότε όλα τα μέλη παρέχουν κηρύγματα, μουσική, διδασκαλία κ.α. Η λατρεία των Μορμόνων είναι μη χριστιανική. Η μουσική είναι λατρευτική και υποτονική, οι ύμνοι, συνοδεύονται συνήθως μόνο από το πιάνο. Τα κηρύγματά τους αναφέρονται σε συνομιλίες ανάμεσα σε άντρες και γυναίκες.  Εκτός από την ευλογία για το μυστήριο του άρτου και του ύδατος, οι προσευχές αναπέμπονται και απευθύνονται στον Θεό Πατέρα, κλείνοντας με το όνομα του Ιησού Χριστού. Κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα γίνεται «συνάντηση μαρτυρίας», όπου όλα τα μέλη μοιράζονται τις προσωπικές τους μαρτυρίες και εμπειρίες προάγοντας την πίστη.

Το μεγαλύτερο μέρος της τελετουργικής ζωής των Μορμόνων γίνεται μέσω διαταγμάτων που εκτελούνται από εξουσιοδοτημένους ιερείς. Η εκκλησία τους δεν αναγνωρίζει τις θρησκευτικές τελετές που πραγματοποιούνται από ιερείς και διακόνους ή επισκόπους, άλλων ομολογιών. Όσοι βαφτίστηκαν σε μια άλλη χριστιανική εκκλησία ή ομολογία πρέπει να αναβαπτιστούν για να ενταχθούν στους  κόλπους τους. Τα περισσότερα διατάγματα τής λατρείας εκτελούνται μόνο από αυτούς που είναι κάτοχοι τής ιεροσύνης του Μελχισεδέκ. Ορισμένες όμως από τις διαταγές όπως το βάπτισμα και η ευλογία και η μετάδοση της θείας ευχαριστίας, τελούνται και από τους κατόχους της  ιεροσύνης του Ααρών, η οποία παρέχεται στους άρρενες των δώδεκα ετών και άνω. Τόσο η ιεροσύνη του Ααρών όσο και του Μελχισεδέκ απονέμονται μόνο στους άνδρες. Δεν υπάρχουν, ωστόσο άλλες προϋποθέσεις από άποψη θεολογικής ή άλλης επίσημης εκπαίδευσης.

Οι πιο χαρακτηριστικές και τελετουργικές πτυχές της λατρείας των τελούνται στους ναούς. Από τις αρχές του 2015 λειτουργούν 144 ναοί των Μορμόνων παγκοσμίως. Αυτοί οι ναοί δεν είναι ανοιχτοί για την καθημερινότητα, παρά μόνο για την εκτέλεση των πιο ιερών διαταγμάτων της πίστεώς των, τα οποία εκπληρώνουν την ένωση του ουρανού και της γης και την προετοιμασία των μελών στο τελικό σκοπό τους να γίνουν όπως ο Θεός. 

Η μεγαλύτερη ελπίδα των Μορμόνων είναι να ενώσει όλα τα παιδιά του Θεού παγκοσμίως που θα επιστρέψουν στο ουράνιο βασίλειο, σαν μια μεγάλο – φυτευμένη και σφραγισμένη οικογένεια. Επομένως, στους ναούς οι Μορμόνοι εκτελούν όπως γνωρίζουμε τις τελετές το βάπτισμα των νεκρών και τον ουράνιο γάμο. Η εκκλησία τους πραγματοποιεί τεράστια γενεαλογική προσπάθεια για να εντοπίσει τα ονόματα των μη βαπτισμένων νεκρών από όλο τον κόσμο. Στη συνέχεια οι πιστοί Μορμόνοι μπορούν να εκτελούν τις Λατρευτικές Υποχρεώσεις τους,  βαπτίζοντας και παντρεύοντας, για λογαριασμό αυτών των ατόμων που πέθαναν, χωρίς να γνωρίσουν την Μορμονική διδασκαλία, στον ειδικό ναό της εκκλησίας των. Μετά από αυτές τις υποτυπώδεις μυστηριακές αναφορές, θα αναφερθούμε στη συνέχεια εν συντομία στα βασικά συστατικά στοιχεία των μυστηρίων τους.

Η τέλεση του βαπτίσματος και ο νηπιοβαπτισμός

Ως εισαγωγικό μέλος στην εκκλησία των Μορμόνων και ενός είδους μυστηριακού χαρακτήρα αποτελεί το βάπτισμα με βύθιση στο ύδωρ και επίθεση των χεριών, σύμφωνα με το τέταρτο άρθρο της πίστης των.

Μόνο ένας τρόπος βαπτίσματος υπάρχει, όπως υποστηρίζουν, αυτός που αποκαλύφθηκε από τον Κύριο στον «προφήτη» τους Joseph Smith. Τη βάπτιση τελεί μόνο ο ιερωμένος. Την ώρα της τελετής εισέρχονται και οι δύο στο νερό, ώστε ο αρμόδιος για την τέλεση της βάπτισης να μπορεί να κάνει την κατάδυση και ανάδυση του βαπτιζομένου από το νερό. Κατά την τέλεση της βάπτισης εκφωνεί τα λόγια: «Σε βαπτίζω στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Η πράξη αυτή είναι απαραίτητη. Η «Εκκλησία» τους σε σχέση με άλλες απορρίπτει το νηπιοβαπτισμό, δικαιολογώντας την πράξη τους πως κανείς  δεν μπορεί να ενταχθεί σε αυτήν, αν δε φθάσει στα χρόνια της υπευθυνότητας. Εδώ πρέπει να υπογραμμίσουμε την αντίφαση που υπάρχει στη διδασκαλία τους ως προς την ηλικία της υπευθυνότητας. Δηλαδή ενώ θεωρούν εμπαιγμό να δεχθεί κάποιος τη δωρεά του Θεού δια του βαπτίσματος στην παιδική ηλικία, δεν θεωρούν εμπαιγμό να δεχθεί ένα αγόρι στην ανώριμη ηλικία των δώδεκα ετών το αξίωμα της ιεροσύνης, που απαιτεί πολύ μεγαλύτερη σύνεση, υπευθυνότητα και ωριμότητα. Την θέση τους αυτή την αιτιολογούν σύμφωνα με αυτό που είπε ο Κύριος, αφήστε τα παιδιά να έλθουν σε μένα γιατί σε αυτά ανήκει η βασιλεία των ουρανών. Με τα λόγια αυτά του Χριστού πιστεύουν πως ο Κύριος εννοούσε πως αυτά κληρονόμησαν ήδη τη βασιλεία των ουρανών και δεν χρειάζονται βάπτισμα. Ακόμη επισημαίνουν πως ο νηπιοβαπτισμός είναι εμπαιγμός διότι αυτά δεν έχουν αμαρτίες.    

Η άποψή τους όμως αυτή έρχεται σε αντίθεση με το άγιο Ευαγγέλιο που αναφέρει ξεκάθαρα ότι εάν πιστεύουμε ότι είμαστε αναμάρτητοι, τότε βρισκόμαστε σε πλάνη. Ο Smith όμως επιμένει πώς η ηλικία των οκτώ ετών και άνω είναι η πιο κατάλληλη για να λαμβάνουν τα μέλη τής οργάνωσης το βάπτισμα  μένοντας πιστά στην υπόσχεση, που δίνουν την ώρα του βαπτίσματος. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ότι ο νηπιοβαπτισμός ίσχυε ανέκαθεν στη χριστιανική Εκκλησία και η άποψη αυτή των Μορμόνων, που αντιτίθενται στο νηπιοβαπτισμό, είναι εσφαλμένη, καθότι από την αποστολική ακόμη εποχή γίνονταν δεκτά στο βάπτισμα και νήπια. Αυτό το μαρτυρούν, τόσο οι Πράξεις των αποστόλων, όσο και ο απ. Παύλος, και για παράδειγμα αναφέρουμε τον δεσμοφύλακα των Φιλίππων, που «εβαπτίσθη αυτός και οι αυτού πάντες παραχρήμα», τον Στεφανά, για τον οποίον επίσης κάνει λόγο  ο απόστολος καί άλλες περιπτώσεις που αναφέρονται στην Καινή Διαθήκη.

Το βάπτισμα των νεκρών

Η οργάνωση παροτρύνει τα μέλη της να τελούν τη βάπτιση των νεκρών μέχρι τετάρτης γενιάς.

Το έργο του Χριστού για τους νεκρούς μάς λένε πως καθορίσθηκε από τους προφήτες κάνοντας αναφορά στον Ησαΐα στο κεφ. 24, 22 – 42  στοίχους καί στον ψαλμό 16,9 – 11. Η άποψή τους αυτή για τη λύτρωση των νεκρών μέσω του βαπτίσματος, διατείνονται πώς βρίσκεται σε πλήρη συμφωνία με το νόμο του Θεού. Κανένα πνεύμα υλικό ή άϋλο δεν μπορεί να οδηγηθεί στην αιωνιότητα εάν δεν τηρήσει τους νόμους του Ευαγγελίου. Επειδή όμως η βάπτιση είναι αναγκαία για την πνευματική ζωή των ζώντων, το ίδιο  αναγκαία και για τους νεκρούς, κάτι που το γνώριζαν  από τα πρώτα χρόνια της ιδρύσεως της «Εκκλησίας» των καί γι’ αυτό ο προφήτης θέσπισε στη διδασκαλία του το βάπτισμα των νεκρών. Στην πράξη αυτή παρασύρθηκαν και από την επιστολή του απόστολου Παύλου, στην Α´ προς Κορινθίους, όπου ο απόστολος εξηγεί πως η ανάσταση των νεκρών και το βάπτισμα αυτών, δεν έχει κανένα νόημα, γιατί η Εκκλησία του Χριστού είναι Εκκλησία ζώντων. «Επεί τι ποιήσουσιν οι βαπτιζόμενοι υπέρ των νεκρών, ει όλως νεκροί ουκ εγείρονται; τι και βαπτίζονται υπέρ των νεκρών;» (Α  Κορ. 15, 29). Οι Μορμόνοι λοιπόν, παρερμηνεύοντας τα λόγια του αποστόλου, χρησιμοποίησαν το χωρίο  αυτό για να στηρίξουν την άποψή τους. Τέλος επισημαίνουν πως, αφού δε δόθηκε κάποια σαφής εξήγηση εξάγεται το συμπέρασμα πως το χωρίο αυτό αναφέρεται σαφέστατα στη βάπτιση των νεκρών. Έτσι λοιπόν άρχισαν να κηρύττουν, πως οι νεότεροι πρέπει να κάνουν κάτι γιά τους νεκρούς προγόνους τους εννοώντας το μορμονικό βάπτισμα, αφού οι ίδιοι τους δεν μπόρεσαν να το κάνουν εν ζωή. Τέλος τονίζουν πως το βάπτισμα  των νεκρών μνημονεύεται και από τον προφήτη Μαλαχία, (Μαλ. 4,5).

Η βάπτιση των νεκρών ξεκίνησε από τον ίδιο τον Smith μετά από αποκάλυψη που δέχτηκε από τον Θεό τον Απρίλιο  1836.  Οι πρώτες τελετές τών βαπτίσεων για τους νεκρούς έγιναν στον ποταμό Misisippi και αργότερα, μετά από νέα «αποκάλυψη» που δέχτηκε έδωσε εντολή να τελούνται στο ναό. Η πρώτη βάπτιση για τους νεκρούς έγινε από τον ίδιο μέσα σε μία κολυμβήθρα. Με την πάροδο όμως του χρόνου αναπτύχθηκε στους κόλπους της οργάνωσης η θεωρία πως η βάπτιση για τους νεκρούς δεν είναι μόνο μία «πράξη αγάπης» γι’ αυτούς, αλλά τούς δίνει και τη δυνατότητα να γίνουν συλλυτρωτές των νεκρών. Σύμφωνα λοιπόν με όλα αυτά, οι Μορμόνοι κτίζουν ναούς με εντολή του Χριστού, για να βαπτίζονται οι ζώντες υπέρ των νεκρών. Ανάλογα με την αύξηση των οπαδών της «Εκκλησίας» των, θα συνεχίσουν να κτίζουν ναούς, για ναβαπτισθούν όλοι οι νεκροί, που δέχθηκαν το Ευαγγέλιο στον πνευματικό κόσμο από τους ζώντες. Και για την επιτυχία του έργου αυτού διεξάγουν την μεγαλύτερη γενεαλογική έρευνα. Ο αγώνας τους θα συνεχισθεί και κατά τη χιλιετή βασιλεία του Κυρίου. Σύμφωνα λοιπόν με όσα πιστεύουν, κηρύττουν πως οι νεκροί έχουν την ελευθερία της αποδοχής ή της απόρριψης του Ευαγγελίου. Η βάπτιση των νεκρών κατέχει σημαντική θέση στην «Εκκλησία» τους, πιστεύοντας πως αυτός που έλαβε τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος μέ τη βάπτισή του, οφείλει να τις αξιοποιήσει, τελώντας τη βάπτιση των νεκρών της οικογενείας του. Τέλος, για την τελετή αυτή στηρίζονται στα χωρία που αναφέραμε. (Α Κορ. 15, 29. Α Πέ. 3, 18: ε, Μαλ. 4, 5: ε.)

Με το βάπτισμα αυτό, μας είναι γνωστή η πρακτική ως μεταθανάτιο πληρεξούσιο βάπτισμα. Οι Μορμόνοι πιστεύουν πως δίνουν σε κάθε άτομο που έζησε την ευκαιρία της αιωνιότητας.  Επιπλέον εκτιμούν πώς υπάρχει ένας τόπος η «πνευματική φυλακή» όπου οι νεκροί πηγαίνουν και περιμένουν για να τους δοθεί η ευκαιρία της αποδοχής του χριστιανικού βαπτίσματος. Το βάπτισμα των νεκρών είναι για τους Μορμόνους μιά πραγματικότητα, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση νέα παράδοση, αλλά μια αρχαία πράξη των πρώτων χριστιανών, είναι η επανασύνδεση με την εκκλησία των αποστολικών χρόνων.




 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή! Χωρίς όνομα ή κάποιο ψευδώνυμο δεν γίνεται δημοσίευση σχολίου. Επίσης δεν πρέπει να είναι υβριστικό και άσχετο με το θέμα του άρθρου.