Η ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΗΣ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ, ΣΤΟ ΚΕΝΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΑΝΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

Σύμφωνα με το ευαγγέλιο τού Μάρκου, μετά το τέλος τής ημέρας τού Σαββάτου, και «λίαν πρωί» (πολύ πρωί) τής πρώτης ημέρας τής εβδομάδας, που έμελε να ονομαστεί Κυριακή από τους Χριστιανούς πολύ νωρίς, όπως συμπεραίνεται από την Αποκάλυψη 1:10 «κατά την Κυριακή ημέρα ήλθε σε μένα …», έρχονται στο μνήμα όπου είχε ενταφιαστεί βιαστικά ο Κύριος τρεις γυναίκες. Αυτές ήταν η Μαρία η Μαγδαληνή,  η Μαρία η γυναίκα του Ιακώβου και η μητέρα τών μαθητών τού Χριστού Ιωάννη και Ιάκωβου, σύζυγος του Ζεβεδαίου και θεία τού Κυρίου, ονόματι Σαλώμη, για να αλείψουν με αρώματα το σώμα τού Ιησού, σύμφωνα με το εβραϊκό έθιμο τής εποχής εκείνης...

Ο ακριβής χρόνος τής επίσκεψης τών γυναικών αυτών στο μνημείο, γεννά ερωτήματα διότι φαίνεται να κρύβει αντίφαση κατά τους ερμηνευτές παλαιότερους και νεότερους. Γράφει συγκεκριμένα ο ευαγγελιστής Μάρκος : «και λίαν πρωί τής μία σαββάτων έρχονται επί το μνημείον, ανατείλαντος τού ηλίου» Μάρκος 16:2. Πως λοιπόν – ρωτάνε οι ερμηνευτές – εναρμονίζεται το «ανατείλαντος τού ηλίου» (ότι δηλαδή είχε ανατείλει ο ήλιος) με το «λίαν πρωί» (πολύ πρωί) του ίδιου στίχου; Γι’ αυτό προτάθηκαν διάφορες λύσεις:

1. Οι γυναίκες αναχώρησαν μεν για το μνήμα «λίαν πρωί», αλλά έφθασαν – αφού άλλωστε πήγαν με τα πόδια – σε αυτό, όταν ανέτειλε ο ήλιος.    

2. Η μνεία τής ανατολής τού ήλιου έχει θεολογική σημασία και συμβολίζει τήν εκ τού τάφου έγερση και ανατολή τού νοητού ήλιου τής δικαιοσύνης (Χριστού). 

3. Είναι πιθανόν να μην εννοείται εδώ η πλήρης ανατολή τού ήλιου, αλλά το λυκαυγές, δηλαδή η χρονική περίοδος κατά την οποία αρχίζει να διαλύεται το σκοτάδι έως ότου ανατείλει πλήρως ο ήλιος.

4. Οι γυναίκες δεν ήλθαν όλες μαζί στο μνήμα, αλλά άλλες μεν «λίαν πρωί», άλλες δε μετά τήν ανατολή τού ήλιου.

5. Ο κώδικας του Βέζα ή κώδικας D γραμμένος σε κεφαλαιογράμματη τετραγωνισμένη ελληνική γραφή και χρονολογούμενος στα μέσα τού 5^ου αιώνα μ.Χ., καθώς επίσης και κάποια άλλα χειρόγραφα, δια τής διορθώσεως τής λέξης «ανατείλαντος» σε «ανατέλλοντος» προσπαθούν να τοποθετήσουν την επίσκεψη τών μυροφόρων γυναικών νωρίτερα.

Πάντως όπως και να έχει το πράγμα, πρέπει να λάβουμε υπόψη πως οι χρονικοί προσδιορισμοί τών ευαγγελιστών δεν αποσκοπούν εις την μετά σχολαστικότητας ακρίβεια, έχουν δε κάποια ελαστικότητα, ώστε να αναφέρονται σε κάποιες περιπτώσεις σε ένα εκτεταμένο και όχι στενό χρονικό διάστημα.

Επίσης ασχολούμενοι με τα ιερά κείμενα πρέπει να έχουμε κατά νου, πως αναφερόμαστε σε άλλες εποχές μη τεχνολογικά αναπτυγμένες όσο σήμερα, άρα οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψη και τα εξής:

1. Η μέτρηση του χρόνου κατά την εποχή εκείνη δεν γίνονταν βεβαίως, όχι μόνο στην Ιουδαία αλλά και σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο, με τα σύγχρονα ρολόγια ή άλλα μέσα ακριβείας που διαθέτουμε σήμερα εμείς, αλλά με τον υπολογισμό τής θέσης τού ήλιου ή με τα ηλιακά ρολόγια, και συνεπώς δεν πρέπει να αναζητά κάποιος την αυστηρή ακρίβεια στους χρονικούς προσδιορισμούς τής Καινής Διαθήκης αλλά τήν κατά προσέγγιση τοποθέτηση τών γεγονότων. Άλλωστε και οι ιερείς συγγραφείς μας, έχοντες συνείδηση αυτού τού γεγονότος, συνοδεύουν τήν μνεία τής ώρας και τών χρονικών προσδιορισμών με τις λέξεις «ως», «ωσεί», «περί» κ.λ.π.  

2. Οι ευαγγελιστές είναι κατά πρώτον και κύριον λόγο θεολόγοι και θεόπνευστοι ερμηνευτές τών σημαντικών γεγονότων τής ιστορίας τής θείας οικονομίας, και κατά δεύτερον λόγον ενδιαφέρονται για την αυστηρή και λεπτομερή χρονική τοποθέτηση τών γεγονότων για τα οποία κάνουν λόγο.

Πάντως ο ευαγγελιστής Μάρκος εκτός από τους χρονικούς προσδιορισμούς που χρησιμοποιεί με τις λέξεις «ως», «ωσεί», «περί» κ.λ.π., συνηθίζει να προσδιορίζει εγγύτερον με άλλο προσδιορισμό ένα ευρύτερο διάστημα που καλύπτει τον αρχικό χρονικό προσδιορισμό. Π.χ. στο Μάρκο 1:32 «οψίας δε γενομένης, ότε έδυσεν ο ήλιος» (όταν βράδιασε και έδυσε ο ήλιος). Το ίδιο κάνει και εδώ, με την επίσκεψη τών μυροφόρων στο μνήμα, παρέχοντας με τη λέξη «ανατείλαντος» τον εγγύτερο προσδιορισμό τού χρόνου αφίξεως τών γυναικών εις τον τάφο τού Κυρίου.

Το υπόλοιπο κείμενο τής διήγησης τής επίσκεψης τών μυροφόρων δεν παρουσιάζει κάποια προβλήματα. Στο δρόμο οι γυναίκες διαλογίζονταν με ποιο τρόπο ή ποιος θα σύρει την μεγάλη πέτρα που κάλυπτε τήν είσοδο τού τάφου, αλλά μόλις πλησιάζουν βρίσκουν την μεγάλη πέτρα τραβηγμένη και μπαίνοντας στο μνήμα καταλαμβάνονται από φόβο, όταν αντί τού νεκρού Ιησού βλέπουν έναν νεαρό με λευκή στολή να κάθεται στα δεξιά τού τάφου.

Ο υπό μορφή νεαρού εμφανιζόμενος άγγελος τις καθησυχάζει με το «μη τρομάζετε» και εν συνεχεία τούς απευθύνει το βαρυσήμαντο μήνυμα τής ανάστασης. Ο Ιησούς που τόν είχαν σταυρώσει δεν βρίσκεται πλέον μεταξύ τών νεκρών, αλλά αναστήθηκε και δεν υπάρχει μέσα στον τάφο, όπως μπορούν να το διαπιστώσουν και οι ίδιες. Ο αρχηγός της ζωής (η «αυτοζωΐα» κατά τον ύμνο τής εκκλησίας μας) δεν είναι δυνατόν να φυλακισθεί σε τάφο, διήλθε δια τού βασιλείου τών νεκρών για να πατήσει τον θάνατον, να καταλύσει το βασίλειο τού Άδη και να χαρίσει στους ανθρώπους την ζωή.

Η εμφάνιση αυτού τού νεαρού (αγγέλου), τού αγγελιοφόρου τής ζωής, βρίσκεται σε αντιθετικό παραλληλισμό προς την απόδραση τού νεαρού, ο οποίος τη νύχτα της προδοσίας του Ιησού από τον Ιούδα έφυγε γυμνός εγκαταλείποντας το σεντόνι που φορούσε, προκειμένου να μη συλληφθεί και συσταυρωθεί με τον Χριστό: «Και όλοι τον άφησαν (ενν. τον Χριστόν) και έφυγαν. Κάποιος νέος τον ακολουθούσε γυμνός, τυλιγμένος κατάσαρκα με ένα σεντόνι και τον συνέλαβαν. Αλλ’ αυτός άφησε το σεντόνι και τους έφυγε γυμνός» Μάρκος 14:50 – 52  

Η φυγή εκείνου τού νεαρού σήμανε την έσχατη εγκατάλειψη του επιθανάτιου Μεσσία, ο οποίος φορά το νεκρικό σεντόνι που αφήνει στα χέρια των διωκτών του ο άλλος. Η παρουσία αυτού τού «μεταμορφωμένου» νεαρού το πρωί τής Ανάστασης σηματοδοτεί την καινούργια αρχή που σηματοδοτεί η αναστάσιμη παρουσία τού Ιησού ανάμεσα στον Κόσμο και την Ιστορία.

Στη συνέχεια ο άγγελος παραγγέλνει στις γυναίκες, οι οποίες σημειωτέον είναι οι πρώτες αποδέκτες τού μηνύματος τής αναστάσεως να το αναγγείλουν στον Πέτρο και τούς μαθητές, καθώς επίσης και ότι θα τον δουν στην Γαλιλαία όπως τούς είχε υποσχεθεί. Η ιδιαίτερη μνεία τού Πέτρου, ερμηνεύεται από πολλούς πως έγινε από τον άγγελο, για να μη νομίσει ο μαθητής αυτός, ότι έχασε την εμπιστοσύνη και στοργή τού Κυρίου μετά την τριπλή άρνησή του. Άλλωστε στην Καινή Διαθήκη γίνεται λόγος για την ιδιαίτερη εμφάνιση τού Αναστάντος Χριστού σ’ αυτόν: «… ότι αληθώς ο Κύριος αναστήθηκε και εμφανίστηκε στον Σίμωνα (Πέτρο)» Λουκάς 24:34.

Τέλος η διήγηση για την επίσκεψη των μυροφόρων στο κενό μνημείο ολοκληρώνεται, με την έξοδο των γυναικών από αυτό και να έχουν καταληφθεί από «τρόμο και έκσταση» γι’ αυτό και δεν μιλούν σε κανένα για το γεγονός της Ανάστασης τού Κυρίου. Ο ευαγγελιστής Μάρκος μιλάει συνεχώς για το θαυμασμό, την έκσταση και την γοητεία που προκαλούν τα θαύματα τού Κυρίου στο λαό τού Ισραήλ. Πως ήταν λοιπόν δυνατόν να μην κάνει μνεία για τον τρόμο και την έκσταση που προκάλεσε το μέγα γεγονός τής Ανάστασης!     

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Ιωάννης Δ. Καραβιδόπουλος: Ερμηνεία εις το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον, Θεσσαλονίκη 1975

2. Σωτήριος Σ. Δεσπότης: Ο κώδικας τών Ευαγγελίων

 

 

 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Προσοχή! Χωρίς όνομα ή κάποιο ψευδώνυμο δεν γίνεται δημοσίευση σχολίου. Επίσης δεν πρέπει να είναι υβριστικό και άσχετο με το θέμα του άρθρου.